Tin tứcNghiên cứu được công bố trên tạp chí Kỷ yếu Viện Hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ (PNAS).
Các nhà nghiên cứu cho biết, hóa thạch của 46 loài động vật có vú, cùng với các loài chim và cá, đã được tìm thấy tại hang Arne Qvamgrotta – một hang động được phát hiện lần đầu tiên từ những năm 1990, khi ngành khai thác khoáng sản địa phương xây dựng một đường hầm xuyên núi gần đó.
Tuy nhiên, các cuộc khai quật quy mô lớn được thực hiện vào năm 2021 và 2022 mới mang lại những phát hiện quan trọng này.
Đáng chú ý, trong số các loài được ghi nhận còn có cả gấu Bắc Cực, hải mã, cá voi Bowhead và chim hải âu cổ rụt Đại Tây Dương. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy hóa thạch của chuột lemming – một loài hiện đã tuyệt chủng tại châu Âu và chưa từng được tìm thấy ở khu vực Scandinavia trước đây.
Đặc điểm trầm tích trong hang Arne Qvamgrotta ở Na Uy. - Ảnh: Independent.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, cộng đồng động vật này tồn tại trong một giai đoạn ấm hơn của kỷ băng hà. Qua phân tích ADN, các nhà khoa học phát hiện, dòng dõi của các loài động vật này đã không thể sống sót khi khí hậu lạnh quay trở lại.
Ông Sam Walker, nhà khảo cổ học tại Đại học Bournemouth (Anh), nhận định, phát hiện này không chỉ mang đến một cái nhìn hiếm hoi về thế giới Bắc Cực đã biến mất, mà còn cho thấy mức độ dễ tổn thương của các loài thích nghi với khí hậu lạnh trước tác động của biến đổi khí hậu.
Theo ông Walker, điều có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về khả năng chống chịu và nguy cơ tuyệt chủng của chúng ngày nay.
Ngoài các loài đã nêu trên, nhóm nghiên cứu còn phát hiện hóa thạch của vịt trời phương bắc, gà gô đá và cá tuyết Đại Tây Dương.
Giáo sư Sanne Boessenkool từ Đại học Oslo cho biết, các bằng chứng khảo cổ về đời sống động vật tại Bắc Cực trong giai đoạn cách đây hơn 10.000 năm hiện vẫn vô cùng khan hiếm, do điều kiện khắc nghiệt khiến rất ít hóa thạch được bảo tồn nguyên vẹn qua thời gian.
Bà Boessenkool chia sẻ, hang động này đã hé lộ một hệ sinh thái ven biển đa dạng, bao gồm cả sinh vật trên cạn và dưới biển, qua đó góp phần tái hiện một bức tranh sinh thái sống động của vùng Bắc Cực thời tiền sử.
Các nhà khoa học nhận định, sự hiện diện của nhiều loài động vật khác nhau, bao gồm cả tuần lộc di cư, cho thấy khu vực này vào thời điểm đó phần lớn không bị bao phủ bởi băng. Việc phát hiện cá nước ngọt chứng tỏ khu vực này từng có nhiều sông hồ chảy qua vùng lãnh nguyên.
Tuy nhiên, cũng có bằng chứng về sự hiện diện của băng biển theo mùa – môi trường sống cần thiết cho loài cá voi Bowhead và hải mã.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, mặc dù các loài động vật đã từng thích nghi và mở rộng phạm vi sinh sống sau khi băng tan, nhưng toàn bộ quần thể của chúng đã tuyệt chủng vì chúng không thể di cư khi băng giá quay trở lại.
Ông Walker nhấn mạnh, phát hiện này cho thấy các loài sinh vật thích nghi với lạnh gặp rất nhiều khó khăn khi đối mặt với những biến động khí hậu lớn - một thực tế phản ánh rõ thách thức mà hệ động vật Bắc Cực đang đối mặt ngày nay, trong bối cảnh khí hậu toàn cầu ấm lên nhanh chóng
Ông cũng lưu ý rằng, các môi trường sống ngày nay đã bị chia cắt và phân mảnh nghiêm trọng so với cách đây 75.000 năm, khiến các loài càng khó thích nghi hoặc di cư khi điều kiện sống thay đổi.
