Tin tứcTrong quá trình khai quật tại khu di chỉ Huaca Yolanda ở thung lũng Tanguche, vùng La Libertad, các nhà khảo cổ đã bất ngờ phát hiện một bức tường phù điêu độc đáo dài khoảng 6 mét và rộng khoảng 3 mét.
Điểm nhấn của bức tường phù điêu là hình ảnh cách điệu của một loài chim săn mồi khổng lồ với đôi cánh dang rộng. Phần đầu được trang trí bằng những họa tiết kim cương ba chiều, tạo sự liên kết thị giác giữa hai mặt nam và bắc của bức tường. Bức phù điêu còn được chạm nổi tinh xảo với các họa tiết được sơn màu xanh lam, vàng, đỏ và đen.
Phát hiện bức tường phù điêu 3D có niên đại khoảng 4.000 năm tuổi tại Peru. - Ảnh: The Guardian.
Theo các nhà nghiên cứu, hình ảnh mang tính nghệ thuật này đã làm sáng tỏ những tín ngưỡng và cấu trúc xã hội của các nền văn minh sơ khai trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 1000 Trước Công Nguyên tại Peru.
Quốc gia Nam Mỹ này được coi là một trong những nơi khai sinh nền văn minh châu Mỹ thời tiền Hispanic, với khoảng 100.000 di chỉ khảo cổ, trong đó có nhiều địa điểm nổi tiếng như Machu Picchu và Đường Nazca.
Bà Ana Cecilia Mauricio, Phó giáo sư tại Đại học Công giáo Giáo hoàng Peru và là trưởng nhóm khảo cổ, cho biết, phát hiện này cho thấy sự xuất hiện của hệ thống phân cấp xã hội ở Peru cổ đại khi cộng đồng đã ngày càng phức tạp và phát triển thành các nền văn minh.
Bức tường phù điêu hai mặt là một phần trang trí trong sân của một ngôi đền, với các họa tiết ba chiều mô tả hình ảnh cá, lưới đánh cá, các nhân vật thần thoại và các vì sao – hé lộ cái nhìn sâu sắc hấp dẫn về thế giới quan của những cộng đồng cư dân ven biển đang hình thành này.
Bà Mauricio cho biết, đây là những cư dân sống bằng nông nghiệp và nghề biển, nhưng đã xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của hệ thống phân cấp xã hội.
Theo bà Mauricio, những người có quyền lực và ảnh hưởng lớn nhất là các thầy cúng hoặc tư tế, cả nam lẫn nữ, vì họ nắm giữ tri thức y học cổ truyền và thiên văn, có khả năng dự báo thời tiết nhờ quan sát mặt trời và các vì sao. Họ tích lũy, hoàn thiện tri thức qua thời gian và đồng thời giữ vai trò như nhà khoa học, lãnh đạo tinh thần và tôn giáo.
Một trong những hình chạm khắc mô tả 3 hình người dường như đang trong quá trình biến đổi thành chim. Điều này có thể tượng trưng cho sự biến đổi tâm linh của thầy cúng trong trạng thái xuất thần – được gọi là “nghi thức chuyển đổi” - sau khi sử dụng cây xương rồng San Pedro, một loại thực vật có tính chất gây ảo giác.
Các nhà nghiên cứu cho biết, khu di chỉ Huaca Yolanda có thể còn cổ xưa hơn cả Chavín de Huántar – một trong những trung tâm nghi lễ nổi tiếng thời tiền Hispanic và được nghiên cứu nhiều nhất tại dãy Andes. Cả hai đều thuộc thời kỳ hình thành – đánh dấu sự khởi đầu của những nền văn minh sơ khai.
Tuy nhiên, khu di chỉ Huaca Yolanda hiện đang đối mặt với nhiều nguy cơ thực tế từ hoạt động nông nghiệp, đô thị hóa và nạn đào trộm cổ vật, vốn đã phá hủy nhiều di tích xung quanh.
