Tin tứcTrong khi đuôi cá chủ yếu để định hướng, đuôi ngựa hay trâu dùng để xua đuổi côn trùng, đuôi chim, mèo và khỉ giúp giữ thăng bằng, thì với loài chó, chiếc đuôi lại mang một chức năng đặc biệt: giao tiếp. Đây là kết luận được Leonetti, nhà nghiên cứu tại Đại học Turin (Ý), đưa ra sau khi tổng hợp nhiều công trình khoa học quốc tế.
Nhiều người vẫn nghĩ khi chó vẫy đuôi là biểu hiện niềm vui. Tuy nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều, bởi hướng vẫy và độ cao của đuôi phản ánh những trạng thái khác nhau.
Theo Leonetti, chiếc đuôi đóng vai trò như “ngôn ngữ thứ hai” của loài chó, giúp chúng bày tỏ cảm xúc và ý định mà không cần tiếng sủa. Điều này lý giải vì sao khi quan sát đuôi, con người có thể phần nào hiểu được tâm trạng của thú cưng.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng khi chó vẫy đuôi sang bên phải biểu thị cho cảm xúc tích cực, vẫy đuôi sang trái cho thấy những cảm xúc tiêu cực.
Hiện tượng này cũng dễ hiểu vì bán cầu não trái điều khiển phía bên phải của cơ thể, và ngược lại. Nghiên cứu hành vi nhiều loài động vật khác nhau đã chỉ ra rằng bán cầu não trái có liên quan đến cảm xúc tích cực và bán cầu não phải gắn liền với những cảm xúc tiêu cực.
Khi chiếc đuôi cụp thấp sát chân, chó đang bày tỏ sự phục tùng. Ngược lại, một chiếc đuôi dựng cao, vẫy mạnh có thể mang tính cảnh báo hoặc thể hiện sự phấn khích.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng hành vi vẫy đuôi vừa có ý thức, vừa mang tính phản xạ vô thức do hệ thần kinh điều khiển. Điều này khiến chiếc đuôi trở thành “tín hiệu thật lòng”, khó che giấu cảm xúc.
Đáng chú ý, những giống chó gần gũi với loài chó nhà thường vẫy đuôi nhiều hơn so với các loài gần họ hàng với chó sói.
Leonetti và cộng sự cho rằng hành vi này đã được củng cố từ hàng nghìn năm trước, khi con người bắt đầu thuần hóa chó sói. Bộ não con người vốn phản ứng tích cực với những chuyển động nhịp nhàng, và chính chiếc đuôi vẫy đều đặn của chó có thể đã góp phần thắt chặt mối quan hệ gắn bó giữa người và loài vật này.
Hiện nay, việc giải mã “ngôn ngữ đuôi” vẫn là đề tài nghiên cứu hấp dẫn, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều ngành như thần kinh học, sinh lý học và khoa học nhận thức.
Các nhà khoa học tin rằng hiểu rõ hơn về chiếc đuôi chó không chỉ giúp con người chăm sóc thú cưng tốt hơn, mà còn hé lộ thêm bí mật về lịch sử thuần hóa động vật – một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình văn minh nhân loại.
