Tại phiên họp Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm ngành đường sắt sáng 9/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu triển khai dứt điểm từng phần việc, thực hiện theo nguyên tắc “làm đâu dứt đấy”, đảm bảo khoa học, an toàn, hiệu quả và tuyệt đối tránh tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm.

Địa phương phải trực tiếp chỉ đạo giải phóng mặt bằng
Theo Thủ tướng, công tác giải phóng mặt bằng đã được tách khỏi dự án đầu tư và giao cho các tỉnh, thành phố thực hiện. Do đó, lãnh đạo địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, không được khoán trắng cho cấp dưới. Các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương bàn giao hướng tuyến để địa phương thực hiện các bước tiếp theo.

Bộ Ngoại giao được giao thúc đẩy tổ chức sớm cuộc họp của Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam - Trung Quốc nhằm tháo gỡ những vướng mắc liên quan đến các dự án đường sắt kết nối giữa hai nước.
Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn sẽ chỉ đạo xử lý các vấn đề liên quan đến vốn ODA, theo hướng chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm nhằm tạo thuận lợi trong giải ngân.
Hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật, đảm bảo tiêu chuẩn hiện đại
Thủ tướng cũng giao Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đường sắt trước ngày 20/7, trong khi Bộ Khoa học và Công nghệ phải thẩm định và công bố các tiêu chuẩn này trước ngày 10/8.

Việc xây dựng hệ thống tiêu chuẩn này là bước then chốt để đảm bảo các dự án được triển khai theo đúng yêu cầu kỹ thuật, an toàn và đồng bộ với hệ thống hạ tầng quốc gia.
Hai dự án đường sắt trọng điểm được Quốc hội thông qua
Trong năm 2024 và đầu 2025, Quốc hội đã thông qua hai dự án đường sắt trọng điểm quốc gia với quy mô đầu tư rất lớn.
Thứ nhất là dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, được phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 11/2024 với tổng vốn khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (tương đương 67 tỷ USD).
Tuyến đường dài 1.541km, khổ đường đôi 1.435mm, tốc độ thiết kế tối đa 350km/h, đi qua 20 tỉnh, thành phố từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TPHCM), gồm 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Dự án áp dụng hình thức đầu tư công và PPP.
Thứ hai là dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, được Quốc hội thông qua giữa tháng 2/2025 với tổng vốn hơn 203.000 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD). Tuyến chính dài gần 391km, khổ đường 1.435mm, có thêm 27,9km tuyến nhánh, đi qua 9 tỉnh, thành phố. Tốc độ thiết kế dao động từ 80 – 160km/h tùy đoạn, phục vụ cả vận chuyển hành khách lẫn hàng hóa. Mục tiêu hoàn thành toàn tuyến trước năm 2030.
Ưu tiên tháo gỡ thể chế và cơ chế đầu tư
Tại phiên họp, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục rà soát thể chế, pháp luật để kịp thời kiến nghị điều chỉnh nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc triển khai dự án. Các đơn vị cần chủ động giải quyết dứt điểm các nút thắt về vốn, cơ chế đầu tư, lựa chọn nhà thầu và công tác phối hợp giữa trung ương với địa phương.

Dẫn lại tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng yêu cầu các dự án đường sắt trọng điểm phải gắn với chiến lược phát triển kết cấu hạ tầng giao thông quốc gia, tạo động lực phát triển các hành lang kinh tế và vùng động lực, góp phần chuyển đổi phương thức vận tải theo hướng bền vững, hiện đại, hiệu quả.