2045: Việt Nam đặt mục tiêu xây 9.000 km cao tốc

Mục tiêu đặt ra là đến năm 2045, cả nước sẽ có một mạng lưới đường bộ hiện đại, kết nối đồng bộ, với việc hoàn thành 9.000 km đường cao tốc và nâng cấp 30.000 km quốc lộ.

Theo Cục Đường bộ Việt Nam, đây là một phần của đề án "Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại nhằm đưa nước ta trở thành nước phát triển vào năm 2045". Mới đây, Cục đã gửi văn bản đóng góp ý kiến cho Bộ Xây dựng về đề án này.

Mở rộng đoạn cao tốc TPHCM-Long Thành thuộc tuyến đường cao tốc TPHCM-Long Thành-Dầu Giây - Ảnh VEC
Ảnh minh họa; Internet

Tính đến tháng 8/2025, Việt Nam đã có gần 611.000 km đường bộ, tăng 77% so với năm 2010. Trong đó, có 17 tuyến cao tốc dài 2.268 km, chiếm 0,37% tổng chiều dg bộ. Sự phát triển này được đánh giá là vượt bậc, với tổng chiều dài cao tốc toàn mạng lưới gấp hơn 20 lần so với giai đoạn 2001 - 2010.

Giai đoạn 2021-2025 được xem là bước ngoặt với định hướng "lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư tư nhân", giúp huy động khoảng 450.000 tỷ đồng cho các dự án đường bộ. Nguồn vốn này chủ yếu đến từ ngân sách nhà nước, tập trung vào các dự án cao tốc. Nhờ đó, hàng loạt dự án như cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các tuyến vành đai đô thị và các trục liên kết vùng đang được triển khai gấp rút, dự kiến đạt khoảng 3.000 km vào cuối năm 2025.

Những thách thức hiện tại
Mặc dù có nhiều bước tiến, Cục Đường bộ Việt Nam cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại. Hệ thống giao thông vẫn chưa đồng bộ, mạng lưới cao tốc còn thiếu và phân bổ không đều giữa các khu vực. Việc kết nối giữa đường bộ với các phương thức vận tải khác như đường sắt, đường thủy hay hàng không vẫn chưa hiệu quả.

Bên cạnh đó, chất lượng quy hoạch còn hạn chế, thiếu tính liên kết. Nguồn vốn ngân sách chỉ đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu, trong khi cơ chế thu hút xã hội hóa chưa ổn định và việc tiếp cận tín dụng còn khó khăn.

Chi phí bảo trì hằng năm chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu, gây ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ công trình.

Cục Đường bộ đề xuất một lộ trình cụ thể, trong đó, uu tiên nâng cấp cao tốc Bắc - Nam phía Đông đạt quy mô tối thiểu 6 làn xe trước năm 2035 và triển khai tuyến Bắc - Nam phía Tây.

Khu vực phía Bắc: Hoàn thành khoảng 1.400 km cao tốc vào năm 2035 và 2.300 km vào năm 2045, tập trung vào các tuyến vành đai Hà Nội (Vành đai 4, 5) và các tuyến kết nối cảng biển.

Miền Trung: Đầu tư các tuyến trên hành lang kinh tế Đông - Tây, đưa vào khai thác khoảng 700 km vào 2035 và 1.500 km vào 2045.

Miền Nam: Hoàn thiện mạng lưới vành đai TP. Hồ Chí Minh và các tuyến kết nối cảng biển, cửa khẩu, đạt 800 km vào 2035 và 1.400 km vào 2045.

Nhu cầu vốn đến năm 2045 ước tính khoảng 2,6 triệu tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2026-2030 cần hơn 1 triệu tỷ đồng.

Để huy động nguồn lực, Cục Đường bộ đề xuất tập trung vào các phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), và mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD).

Cuối cùng, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, PPP và các lĩnh vực liên quan được xem là then chốt để thu hút nguồn lực xã hội, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bình luận