Tin tứcTPHCM là một trong những trung tâm kinh tế lớn của Việt Nam, nơi có nhiều trường đại học và cao đẳng với hàng trăm nghìn sinh viên theo học. Nhận thức về khởi nghiệp trong sinh viên ngày càng được nâng cao nhờ vào các chương trình hỗ trợ từ trường, doanh nghiệp và chính quyền địa phương.
Đặc biệt, thành phố đã triển khai Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”, nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và tạo môi trường thuận lợi cho sinh viên phát triển ý tưởng kinh doanh.
Nhiều cuộc thi khởi nghiệp đã được tổ chức, thu hút sự tham gia của đông đảo sinh viên. Các trường đại học cũng tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo và tọa đàm giúp sinh viên nâng cao kỹ năng khởi nghiệp, kết nối với doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Đào tạo khởi nghiệp trong trường đại học ngày càng sâu rộng
TS. Trần Thị Ngọc Diệp - Trưởng Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ, trường Đại học Quốc tế (ĐHQG-HCM) cho biết, với mục tiêu nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế trường, trường Đại học Quốc tế đã triển khai nhiều hoạt động hiệu quả giúp sinh viên nâng cao kiến thức và kỹ năng, góp phần xây dựng một cộng đồng khởi nghiệp sôi động trong trường và tạo ra nhiều sản phẩm, dịch vụ có giá trị.
Trường đã tích hợp các kiến thức và kỹ năng khởi nghiệp vào các chương trình đào tạo, như môn Entrepreneurship cho sinh viên tại khoa Công nghệ Thông tin, khoa Điện - Điện tử, khoa Kỹ thuật Y sinh, hay môn Small Business and Entrepreneurship Management của khoa Quản trị kinh doanh.
Bên cạnh đó, các buổi đào tạo kiến thức nền tảng về khởi nghiệp và rèn luyện tư duy sáng tạo cũng được lồng ghép trong các cuộc thi khởi nghiệp IU Startup Demo Day, Hội trại sáng tạo Innovation Camp giúp sinh viên được trang bị kỹ năng mềm và tạo cơ hội để thực hành ý tưởng của mình.
Bằng cách tổ chức các câu lạc bộ khởi nghiệp tại các khoa/bộ môn, các chương trình ươm tạo và ngày hội đổi mới sáng tạo IU Innovation Story Day, trường đã tạo ra một môi trường sôi động, khuyến khích sinh viên mạnh dạn đưa ra những ý tưởng mới và tìm kiếm cơ hội để hiện thực hóa chúng.
Ngoài ra, việc trường ký kết các thỏa thuận hợp tác với 10 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và các doanh nghiệp trong thời gian qua cũng mang tới cơ hội tiếp cận với các nguồn lực và chuyên gia trong các lĩnh vực, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng khởi nghiệp cho sinh viên.
ThS. Hoàng Thị Thoa, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp, trường Đại học Công Thương TPHCM cho biết, hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp được trường triển khai từ 2017 với nhiệm vụ quan trọng là đào tạo đội ngũ cán bộ nòng cốt, cán bộ đầu mối trong sinh viên và tại các khoa đào tạo.
Giai đoạn đầu, trường lựa chọn và cử cán bộ, sinh viên nguồn tham gia các khoá học về khởi nghiệp; xây dựng và triển khai đào tạo đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp dưới dạng học phần ngoại khoá. Sau đó, trường tiếp tục nghiên cứu xu hướng phát triển của phong trào khởi nghiệp ở Việt Nam, triển khai đào tạo kết hợp đánh giá hiệu quả của chương trình, đồng thời xác định nhu cầu người học.
Đến năm 2020, trường Đại học Công Thương TPHCM đổi mới nội dung chương trình, hoàn thiện đội ngũ cán bộ giảng dạy và các điều kiện cần thiết khác phục vụ cho hoạt động này. Từ đó, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trở thành học phần chính thức trong chương trình đào tạo cho tất cả các ngành học của trường.
Các cuộc thi sáng tạo thành ‘lực đẩy’ mạnh mẽ cho sinh viên
Theo ThS. Hoàng Thị Thoa, ngoài việc giảng dạy với tư cách là môn học chính thức, hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp còn được trường triển khai bằng các hoạt động trải nghiệm “cuộc thi, coach/mentor, startup tour, talkshow...). Nhiều cuộc thi cấp khoa, cấp trường và các cấp được tổ chức đã giúp các nhóm sinh viên có ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo được trải nghiệm thực tế.
Theo ThS. Hoàng Thị Thoa, trong các cuộc thi, trường Đại học Công Thương TPHCM bố trí 2 mentor gồm 1 giảng viên chuyên môn và 1 doanh nhân dẫn dắt các dự án. Bên cạnh đó, nhóm thực hiện các dự án được tham gia các chương trình Startup Tour và huấn luyện/coach chuyên sâu.
Hoạt động kết nối các nguồn lực hỗ trợ các dự án khởi nghiệp cũng được trường hỗ trợ bằng việc kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp, quỹ đầu tư/trung tâm ươm tạo, tổ chức các câu lạc bộ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, không gian khởi nghiệp, câu lạc bộ mentoring…
“Tại đây, những mảnh ghép còn thiếu của các dự án sẽ được lấp đầy bởi nhà đầu tư, vườn ươm, trung tâm ươm tạo, cộng đồng các doanh nghiệp, các chuyên gia”, ThS. Hoàng Thị Thoa nói.
Những chính sách và hành động cụ thể cho hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của trường Đại học Công thương TPHCM đã mang lại những thành tựu đáng kể. Hoạt động khởi nghiệp của sinh viên trường có những bước phát triển rất mạnh mẽ.
Theo đó, đã có khoảng 10.000 lượt sinh viên của trường được đào tạo về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, 3,6% sinh viên vừa tốt nghiệp khởi nghiệp/tự kinh doanh…
Tương tự, trường Đại học Quốc tế cũng đã đạt được những thành tích đáng kể trong việc thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong cộng đồng sinh viên sau quá trình đào tạo, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp.
“Trong 3 năm qua, hơn 2.000 sinh viên đã được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để trở thành những doanh nhân trẻ, hình thành hơn 200 ý tưởng/dự án sáng tạo khởi nghiệp tiềm năng. Ngày càng nhiều sinh viên trường Đại học Quốc tế tự tin tham gia các cuộc thi khởi nghiệp và đạt được những thành tích cao như Giải Ba cuộc thi quốc gia SV-STARTUP 2024, Giải Khuyến khích cuộc thi khởi nghiệp tỉnh Bình Thuận 2024…” - TS. Trần Thị Ngọc Diệp chia sẻ.
Trường Đại học Quốc tế cũng ngày càng nâng cao hình ảnh và vị thế trong cộng đồng khởi nghiệp, được ghi nhận với tư cách thành viên Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo & Khởi nghiệp Đại học và Cao đẳng tại Việt Nam (VNEI), TOP 3 Giải thưởng Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp TPHCM i-Star 2023 và giải thưởng RCE Award 2023 cho các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo.
Tại trường Đại học Bách Khoa (ĐHQG-HCM), hoạt động khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo vô cùng sôi nổi và được đánh giá là đang dẫn vị trí tiên phong trong hoạt động này với sự dẫn dắt của Trung tâm ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cùng các chương trình hỗ trợ Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Từ năm 2010 đến nay, Trung tâm đã đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ ươm tạo chính thức 88 doanh nghiệp, trong đó 17 doanh nghiệp đã nhận được vốn đầu tư với tổng số tiền gọi vốn là 16,67 tỷ đồng và 03 doanh nghiệp trở thành doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ.
Trong năm 2024, trung tâm tổ chức ươm tạo 09 dự án khởi nghiệp, bao gồm 07 dự án từ giảng viên, sinh viên và 02 dự án từ doanh nghiệp khởi nghiệp trong cộng đồng với tổng kinh phí 313.000.000 đồng.
Bên cạnh đó, trường Đại học Bách Khoa đã phát triển hệ thống môn học khởi nghiệp và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong 100% chương trình đào tạo đại học và sau đại học, qua đó đã tổ chức đào tạo môn học khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo chính khóa và ngắn hạn cho hơn 3.600 sinh viên, học viên.
Có thể nói, chính các trường đại học tại TPHCM đang đóng góp một cách mạnh mẽ cùng chính quyền thành phố hiện thực hóa mục tiêu: Hình thành 5.000 startups; Số lượng đơn đăng ký sáng chế, văn bằng bảo hộ sáng chế tăng trung bình 16-18%/năm; Tỷ lệ khai thác thương mại hóa từ kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt 8-10%; Tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt trên 40% trong tổng số doanh nghiệp.
So với khu vực, TPHCM có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động, thu hút nhiều doanh nghiệp và dòng vốn đầu tư. Từ khi có tên trong Xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2020 của Tổ chức nghiên cứu và tư vấn quốc tế chuyên về khởi nghiệp Startup Blink (Thụy Sĩ), TPHCM có bước tiến thần tốc, vươn từ vị trí 225 lên 111 chỉ sau 4 năm.
Xếp hạng này căn cứ trên nhiều tiêu chí, từ số lượng và chất lượng start-up, môi trường hỗ trợ, đến chính sách phát triển và khả năng kết nối với thị trường quốc tế.
Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại TPHCM cũng đứng đầu cả nước với gần 50% số lượng startup và 40% cơ sở ươm tạo và hỗ trợ khởi nghiệp.
