Tin tứcTuy nhiên, dùng quạt vào thời điểm nhiệt độ cao có thực sự tốt cho sức khỏe hay không là điều không phải ai cũng biết rõ.
Điều đầu tiên cần nhớ là quạt điện không làm giảm nhiệt độ phòng mà chỉ tạo cảm giác mát nhờ việc tăng tốc độ bay hơi mồ hôi trên da. Khi mồ hôi bốc hơi nhanh, cơ thể cảm thấy dễ chịu hơn, giống như khi thổi vào món ăn nóng để nguội nhanh.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng đưa ra cảnh báo không nên sử dụng quạt khi nhiệt độ môi trường quá cao, vì cho rằng quạt có thể khiến cơ thể phải làm việc nhiều hơn để tự làm mát, từ đó dễ gây kiệt sức và nguy hiểm cho sức khỏe.
Tuy vậy, một số nghiên cứu gần đây lại cho kết quả khác. Phó giáo sư Ollie Jay, chuyên gia khoa học sức khỏe tại Đại học Sydney (Australia), đã thực hiện thí nghiệm trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm khác nhau để kiểm chứng tác động của quạt điện đối với cơ thể người.
Thí nghiệm được tiến hành trong hai môi trường: một phòng nóng ẩm ở mức 56°C và một phòng nóng khô ở mức 46°C. Kết quả cho thấy, trong môi trường nóng ẩm, việc dùng quạt giúp giảm nhiệt độ cơ thể và giảm áp lực lên tim, đồng thời mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho người sử dụng.
Ngược lại, trong điều kiện nóng và khô, quạt lại khiến nhiệt độ cơ thể tăng lên. Nguyên nhân là do không khí khô khiến mồ hôi bay hơi quá nhanh, làm mất nước và khiến cơ thể khó duy trì nhiệt độ ổn định. Phó giáo sư Ollie Jay nhận định quạt chỉ thực sự có lợi khi nhiệt độ không quá 40°C và độ ẩm đủ cao. Ở mức nhiệt quá cao và không khí khô, việc dùng quạt có thể gây hại, nhất là với người già, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền.
Theo chuyên gia này, với người khỏe mạnh, ngưỡng nhiệt độ có thể chấp nhận được khi dùng quạt là khoảng 38-39°C, nhưng vẫn cần thận trọng nếu nhiệt độ tiếp tục tăng cao hoặc trong trường hợp cơ thể đang mất nước.
Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng khác nhau đến từng người, tùy vào khả năng thích nghi và điều kiện sinh hoạt như có điều hòa, quạt điện hay không. Một nghiên cứu của tiến sĩ Parsons và cộng sự tại Mỹ, dựa trên dữ liệu từ năm 1950 đến 2021, cho thấy số giờ sử dụng quạt không an toàn đã tăng gấp đôi trong 20 năm trở lại đây. Riêng khu vực miền Tây và miền Nam nước Mỹ ghi nhận hơn 200 giờ mỗi năm rơi vào điều kiện quạt không còn an toàn để sử dụng.
Giáo sư Patricia Fabian, chuyên gia sức khỏe môi trường tại Đại học Boston, cho rằng mỗi ngôi nhà, mỗi cơ thể có ngưỡng chịu nhiệt khác nhau. Vì vậy, nên thử nghiệm nhiều cách kết hợp giữa quạt và điều hòa để tìm ra phương án phù hợp nhất cho từng gia đình.
Một giải pháp được các chuyên gia đề xuất là điều chỉnh nhiệt độ điều hòa ở mức cao hơn, kết hợp dùng quạt để tiết kiệm điện và vẫn giữ được cảm giác mát mẻ. Phó giáo sư Ollie Jay dẫn chứng, một căn phòng 27°C có quạt sẽ tạo cảm giác mát tương đương phòng 22°C chỉ dùng điều hòa.
Trong số các loại quạt, quạt trần được đánh giá cao về khả năng phân phối luồng gió đều khắp phòng và giúp lưu thông không khí, tránh tình trạng khí nóng tích tụ dưới trần nhà.
Khi trời nắng nóng, người dân nên sử dụng quạt một cách hợp lý, tránh dùng trong môi trường quá nóng và khô, đồng thời kết hợp uống đủ nước, hạn chế hoạt động ngoài trời vào thời điểm nhiệt độ cao để bảo vệ sức khỏe.
