Tin tứcNhững “rừng ma” – nơi cây cối chết khô đứng trơ thân như những bộ xương – đang mở rộng dọc theo nhiều bờ biển trũng thấp của Mỹ, đặc biệt là khu vực Vịnh Chesapeake và Bán đảo Albemarle-Pamlico.
Từ cuối thế kỷ 19, những khu rừng ven biển từng là rừng thông, rừng tuyết tùng đã dần chết đi vì ngập mặn. Hiện tượng này tạo nên những “nghĩa địa cây cối” – các thân cây trắng bệch, khô rụi đứng trơ trọi giữa đầm lầy mặn. Những rừng ma đặc biệt xuất hiện nhiều ở các vùng có địa hình thoai thoải xuống biển, nơi nước mặn có thể dễ dàng len lỏi vào đất liền.
Theo TS. Keryn Gedan, nhà sinh thái học ven biển tại Đại học George Washington (Mỹ), rừng ma là hậu quả rõ rệt của việc mực nước biển dâng và sự gia tăng xâm nhập mặn. Những cơn bão mạnh hơn, hạn hán kéo dài và thay đổi trong mực nước ngầm cũng khiến nước muối di chuyển sâu hơn vào đất liền, khiến cây cối không còn nước ngọt để sống.
Dù vậy, theo các chuyên gia, không phải mọi sự chuyển đổi từ rừng sang đầm lầy đều là mất mát. TS. Marcelo Ardón, Đại học Bang North Carolina, cho biết sự thay đổi này đã từng diễn ra trong lịch sử khi mực nước biển dâng. Đầm lầy – nếu được thiết lập ổn định – có thể trở thành hệ sinh thái mới, giàu đa dạng sinh học và đóng vai trò như “lá chắn sinh học” trước bão, triều cường và xói mòn.
Các đầm lầy nước mặn là nơi cư trú của nhiều loài chim và giáp xác như cua, trai, chim sẻ đầm lầy. Chúng còn giúp hấp thụ nước lũ, làm chậm tốc độ lan truyền của nước mặn vào sâu đất liền. Thực vật trong đầm lầy như cây cói và cỏ chịu mặn cũng cung cấp thức ăn và nơi trú ẩn cho động vật bản địa.
Tuy nhiên, Ardón cảnh báo rằng đầm lầy không thể hoàn toàn thay thế vai trò lưu trữ carbon của rừng. Những khu rừng nguyên sinh với cây gỗ lớn như bách hói, tuyết tùng trắng, lưu trữ carbon nhiều hơn gấp nhiều lần so với đầm lầy mới hình thành. Khi rừng chết quá nhanh, thay vì chuyển sang đầm lầy, nhiều nơi chỉ còn lại bãi bồi nghèo nàn, mất cả chức năng sinh thái và khả năng hấp thụ carbon.
Ngoài ra, sự xâm lấn của thực vật ngoại lai như lau sậy cũng khiến hệ sinh thái suy giảm. Các loài động vật bản địa không ăn được lau sậy, dẫn đến mất cân bằng và giảm đa dạng sinh học.
Gedan cho biết, chỉ riêng trong Khu bảo tồn Động vật hoang dã Alligator River, từ năm 1985 đến nay đã có khoảng 11% diện tích rừng bị chuyển thành đầm lầy. Xu hướng này đang tăng nhanh nếu không có biện pháp ngăn chặn mực nước biển dâng.
Các nhà khoa học đồng thuận rằng cách duy nhất để làm chậm sự mở rộng của rừng ma là giảm phát thải khí nhà kính, kiềm chế biến đổi khí hậu và đầu tư vào các giải pháp bảo vệ bờ biển thông minh hơn. Nếu không, “nghĩa địa cây cối” sẽ tiếp tục lan rộng – thành chứng tích sống động của một Trái Đất đang nóng lên từng ngày.
