Thời tiết giao mùa với những đợt mưa – nắng thất thường, đặc biệt trong tháng 9 khi học sinh cả nước bước vào năm học mới, đang làm gia tăng nguy cơ lây truyền các bệnh đường hô hấp, trong đó có cúm.
Tiến sĩ Cao Việt Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân mắc cúm quanh năm, nhưng cao điểm thường rơi vào giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Có thời điểm trung bình mỗi ngày có khoảng 150 bệnh nhi đến khám được xác định dương tính với cúm. Không ít trường hợp bị biến chứng nặng như viêm phổi, viêm tai giữa, co giật do sốt cao, phải chuyển vào hồi sức tích cực. Đa phần là trẻ chưa tiêm vắc xin phòng cúm hoặc có bệnh nền đi kèm.
Cúm mùa thường khởi phát với triệu chứng sốt, ho khan, sổ mũi, đau đầu, đau cơ và mệt mỏi. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền, virus cúm có thể nhanh chóng gây ra biến chứng nặng như suy hô hấp, viêm cơ tim, viêm não, mất nước, co giật và nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Theo các chuyên gia, virus cúm phát triển mạnh trong môi trường khô lạnh. Miền Bắc bước vào thu, miền Nam chuyển mùa từ mưa sang khô, cộng thêm việc học sinh, sinh viên trở lại trường học, các văn phòng, công sở đông đúc… càng làm tăng nguy cơ lây lan. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm toàn cầu có 3 – 5 triệu ca cúm nặng và hàng trăm nghìn ca tử vong, trong đó người cao tuổi và bệnh nhân có bệnh nền chiếm tỷ lệ lớn.
Tại Việt Nam, năm 2024 ghi nhận gần 290.000 ca cúm với nhiều ổ dịch ở Thanh Hóa, Nghệ An, Thái Bình, trong đó có 8 ca tử vong. Năm 2025, một ổ dịch cúm A tại trường dân tộc nội trú Bắc Kạn khiến 43 học sinh mắc bệnh chỉ trong vài ngày. Các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Đại học Y Hà Nội cũng ghi nhận nhiều ca nặng phải thở máy, thậm chí dùng ECMO.
Các bác sĩ cảnh báo cúm còn liên quan chặt chẽ đến bệnh tim mạch. Người mắc cúm có thể gặp tình trạng suy tim cấp, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, đặc biệt trong tuần đầu sau nhiễm. Người trên 65 tuổi có nguy cơ tử vong vì cúm cao gấp 7 lần so với nhóm 50 – 64 tuổi.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần chủ động phòng bệnh: rửa tay thường xuyên, che miệng và mũi khi ho, hắt hơi, tránh đến nơi đông người khi có triệu chứng. Đặc biệt, tiêm vắc xin phòng cúm hằng năm là biện pháp tối ưu giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng nặng. Vắc xin cần khoảng 2 tuần để tạo đủ kháng thể bảo vệ, do đó tiêm sớm trước mùa dịch là rất cần thiết.
Nhóm cần ưu tiên tiêm gồm trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ mang thai, nhân viên y tế, giáo viên và những người thường xuyên tiếp xúc cộng đồng.
Trong bối cảnh thời tiết thay đổi thất thường, việc chủ động tiêm phòng và nâng cao ý thức phòng bệnh sẽ giúp mỗi người tự bảo vệ mình, gia đình và cộng đồng trước nguy cơ dịch cúm gia tăng.