Tin tứcNhiều năm trước, bà Milne nhận thấy chồng mình tỏa ra một mùi xạ hương kỳ lạ. 13 năm sau, ông được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson. Trong một buổi gặp gỡ bệnh nhân Parkinson tại quê nhà, bà nhận ra tất cả những người có mặt đều mang cùng mùi đó.
Sự hiếu kỳ này đã dẫn đến cuộc thử nghiệm khoa học: nhóm của Barran đưa bà Milne ngửi 12 chiếc áo, trong đó 6 chiếc của bệnh nhân Parkinson và 6 chiếc của người khỏe mạnh.
Kết quả thật đáng kinh ngạc: bà xác định chính xác cả 6 bệnh nhân, thậm chí phát hiện một người chưa được chẩn đoán và quả thật chưa đầy một năm sau, người này mắc Parkinson.
“Bà ấy chẩn đoán trước cả bác sĩ,” Barran thừa nhận. Năm 2015, câu chuyện của Milne đã gây chấn động toàn cầu, trở thành nguồn cảm hứng cho các nghiên cứu về “dấu ấn mùi sinh học” trong y học.
Các nhà khoa học khẳng định một số bệnh vốn có mùi đặc trưng:
- Tiểu đường hạ đường huyết: hơi thở có mùi trái cây hoặc táo thối.
- Bệnh gan: hơi thở hoặc nước tiểu có mùi ẩm mốc, lưu huỳnh.
- Bệnh thận: hơi thở có mùi amoniac hoặc tanh cá.
- Bệnh truyền nhiễm: tả khiến phân có mùi ngọt, lao tạo hơi thở mùi bia hỏng, da có mùi giống bìa carton ướt.
Để phát hiện những căn bệnh khó như Parkinson hay ung thư ở giai đoạn sớm, cần tới siêu khứu giác như bà Milne hoặc công nghệ thay thế.
Trong quá khứ, khoa học từng dựa vào khứu giác của chó, vốn nhạy hơn con người gấp 100.000 lần. Chó được huấn luyện để phát hiện ung thư phổi, vú, buồng trứng, tiểu đường, thậm chí dự báo cơn động kinh. Nhưng không phải con chó nào cũng thích hợp và quá trình đào tạo vô cùng tốn kém.
Bà Milne được xác định mắc chứng tăng khứu giác di truyền, một khả năng cực hiếm. Dựa trên gợi ý từ bà, các nhà khoa học đang nỗ lực “nhân bản siêu khứu giác” trong phòng thí nghiệm.
Tại Mỹ, công ty RealNose.ai đang phát triển “mũi máy”, dựa trên thụ thể khứu giác nuôi cấy từ tế bào gốc kết hợp trí tuệ nhân tạo. Công nghệ này hứa hẹn phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt căn bệnh cướp đi sinh mạng 1/44 nam giới.
Nhóm nghiên cứu của Barran, với sự cộng tác của Milne, đã phát triển một phương pháp mới: chỉ cần tăm bông quét dọc gáy là có thể phát hiện dấu hiệu Parkinson.
“Chúng tôi không còn thường xuyên nhờ bà ấy ngửi mẫu nữa, bởi bà chỉ có thể xử lý khoảng 10 mẫu/ngày và điều đó tiêu tốn nhiều năng lượng,” Barran chia sẻ.
Nhưng di sản mà Milne để lại vô cùng to lớn: nếu công nghệ có thể tái tạo khả năng đặc biệt của bà việc chẩn đoán Parkinson từ giai đoạn đầu sẽ trở nên phổ biến và hiệu quả hơn rất nhiều.
