Khi thảm họa hạt nhân Fukushima xảy ra vào năm 2011 khiến hàng chục nghìn người phải sơ tán, thị trấn Tomioka thuộc tỉnh Fukushima lập tức trở thành “vùng cấm” do nguy cơ nhiễm xạ cao.
Giữa khung cảnh hoang tàn ấy, một người đàn ông vẫn quyết định ở lại không phải vì bướng bỉnh mà vì lòng trắc ẩn dành cho những con vật bị bỏ rơi.
Ông Naoto Matsumura, khi đó 52 tuổi, từng là công nhân xây dựng. Gia đình ông đã rời khỏi khu vực sau lệnh di tản khẩn cấp ngày 11/3/2011 nhưng ông thì không. “Tôi không nỡ bỏ mặc những con vật đang chờ chủ về rồi chết dần,” ông nói.
Những thú cưng, gia súc từng được yêu thương bỗng trở thành sinh linh bị quên lãng và ông trở thành người duy nhất chăm sóc chúng.

Từ ban đầu chỉ quay về để lo cho vật nuôi của mình, ông Matsumura dần nghe thấy tiếng kêu của những con vật ở khắp nơi. “Chúng như đang cầu cứu. Tôi không thể làm ngơ được,” ông nhớ lại. Suốt 14 năm qua, ông đã cưu mang đủ loại động vật: từ chó, mèo, lợn, bò đến cả sóc và đà điểu trong những trang trại vô chủ.
Chi phí thức ăn nhanh chóng làm cạn sạch tiền tiết kiệm của ông, buộc ông phải kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng. Các nhà hảo tâm từ khắp nơi gửi lương thực, nước uống, thậm chí cả pin năng lượng mặt trời để giúp ông duy trì cuộc sống đơn sơ mà ý nghĩa.
Nhưng không phải lúc nào ông cũng chiến thắng. Hơn 1.000 con gia súc đã chết đói ngay trong chuồng. “Mùi hôi thối ngày ấy thật khủng khiếp. Chỉ cần đứng trong năm phút là mùi đã ám vào người,” ông nói. Đó là ký ức đau lòng, ám ảnh ông đến tận hôm nay.

Ông Matsumura hiện là người duy nhất sống trong bán kính 20 km tính từ tâm thảm họa Fukushima. Các nhà nghiên cứu thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) gọi ông là “nhà vô địch phơi nhiễm phóng xạ”, bởi ông từng ăn rau, thịt và cá bị nhiễm xạ trong thời gian đầu trở về.
Dù đối mặt với mức phóng xạ cao gấp 17 lần bình thường, ông vẫn bình thản. “Muốn chết vì phóng xạ chắc cũng phải 30-40 năm nữa. Tôi già rồi, có khi chết vì tuổi già trước khi ung thư kịp phát tác,” ông cười.

Hiện nay, ông sống không có điện lưới, dùng năng lượng mặt trời để duy trì các thiết bị cơ bản. Thực phẩm và nước uống đều được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi sử dụng.
Trong sự cô độc tuyệt đối của một vùng đất từng sôi động, ông Matsumura vẫn giữ tinh thần lạc quan. “Tôi giống như Robinson Crusoe trên đảo hoang,” ông nói.
Với ông, việc rời khỏi quê hương là điều không thể. “Tôi sinh ra ở Tomioka. Khi chết, tôi cũng muốn được chôn ở đây,” người đàn ông 65 tuổi khẽ nói, mắt nhìn về nơi từng là mái nhà của cả cộng đồng.