Tin tứcBà Deborah Herring, 65 tuổi, cho biết các đồng nghiệp cũ hẳn sẽ “kinh hoàng” nếu biết bà đang phải thuê trọ và chuẩn bị ở ghép với người lạ. Từng là giáo viên ở một trường tư thục tại ngôi làng đắt đỏ Oxfordshire, bà sắp chuyển từ căn hộ hai phòng ngủ đến sống chung với những người “có tuổi cộng lại còn chưa bằng mình”.
Bà Herring bắt đầu thuê trọ hai năm trước do chán cảnh sống một mình ở vùng quê chỉ có một tuyến xe bus. Ban đầu, bà ở cùng một cặp vợ chồng tuổi 30 và luôn cảm thấy mình là “người thứ ba”. Với lương hưu giáo viên và thu nhập từ việc chấm thi bán thời gian, bà đủ khả năng trả 1.000 bảng tiền thuê. “Hãy coi đó là cơ hội làm điều mới, chứ không phải xuống cấp”, người phụ nữ hai lần ly hôn và có năm con tự trấn an.
Tuy nhiên, không phải ai cũng giữ được sự lạc quan như vậy. Ông Andreas Savva, 68 tuổi, còn gặp khó khăn hơn. Đáng lẽ được nghỉ ngơi, ông vẫn phải tiếp tục làm việc để trả tiền thuê nhà. Công việc vận chuyển bệnh nhân ung thư ngày càng nặng nhọc khi bệnh viêm cột sống dính khớp của ông trở nặng. Căn hộ thuê ở Tây London đầy nấm mốc khiến sức khỏe ông giảm sút. “Nó quá độc, ảnh hưởng đến phổi tôi. Tôi phải rời đi”, ông nói.
Ông Savva từng sống chung với anh trai, nhưng phải chuyển đi sau khi anh mất. Với ngân sách 800 bảng, ông không biết nên tìm nơi nào trong khi giá thuê căn hộ một phòng tại London đã vượt 1.300 bảng. “Tôi ghét ý tưởng ở ghép, ghét việc quá nhiều người chung nhà vệ sinh, bếp, nhưng tôi chẳng có lựa chọn nào khác”, ông chia sẻ.
Hoàn cảnh của bà Herring và ông Savva không phải trường hợp cá biệt. Khảo sát Nhà ở Anh cho thấy 6% hộ gia đình do người trên 65 tuổi đứng đầu đang đi thuê. Viện Chính sách Lương hưu (PPI) dự báo tỷ lệ này có thể tăng gần gấp ba, lên 17% vào năm 2040. Nền tảng cho thuê SpareRoom ghi nhận người dùng trên 55 tuổi tăng từ 2,7% lên 7% trong một thập kỷ.
Theo nhà nghiên cứu Anna Brain (PPI), hệ thống lương hưu Anh vốn xây dựng trên giả định rằng người nghỉ hưu không còn phải lo chi phí nhà ở. “Nhưng giả định đó không còn đúng”, bà nói. Vấn đề bắt nguồn từ chính sách “Quyền được mua nhà” của Thủ tướng Margaret Thatcher năm 1980, khiến lượng lớn nhà ở xã hội bị bán ra. Hơn 40% số nhà này hiện được cho thuê lại với giá cao.
Thế hệ không thể mua nhà trong thập niên 1990 do giá tăng vọt nay bước vào tuổi hưu mà không sở hữu nhà, cũng không còn nhà xã hội giá rẻ để lựa chọn.
PPI ước tính một người về hưu cần thêm khoảng 180.000 bảng trong quỹ hưu chỉ để chi trả việc thuê một căn hộ một phòng suốt tuổi già. Ngay cả khi chấp nhận ở ghép, họ còn đối mặt với rào cản tuổi tác.
Bà Tamara Kocsubej, 63 tuổi, dành cả ngày tìm phòng trên SpareRoom, nhưng lần gần nhất phải chuyển đi sau một tháng vì bị bạn cùng phòng tuổi 20 chê bai tuổi tác. “Tôi không muốn sống một mình, nhưng đâu đâu cũng là người tuổi 20, và nhiều người không muốn chung nhà với một bà già 63 tuổi”, bà nói.
Trở ngại cũng đến từ hạ tầng. Ông Savva phải từ chối nhiều nơi chỉ vì cầu thang không phù hợp với bệnh của ông. Báo cáo của Age UK cho thấy chỉ 12% hộ gia đình do người trên 75 tuổi đứng đầu có lối vào không bậc thang. Với người thuê nhà, thuyết phục chủ nhà cải tạo là điều gần như bất khả thi.
Bà Sarah, 55 tuổi, một trợ lý pháp lý, tự mô tả mình là “người thuê nhà kỳ cựu”. Làm việc 21 năm nhưng chưa bao giờ đủ tiền mua nhà. Sau 12 năm thuê một căn phòng nhỏ, bà bị chủ nhà yêu cầu trả lại chỗ ở. Quá trình tìm phòng mới vô cùng căng thẳng. “Mỗi lần tưởng tìm được nơi phù hợp, tôi lại nhận email: ‘Chúng tôi nghĩ chị không phù hợp’. Họ có thể nói thẳng rằng tôi quá già”, bà nói.
Vài tuần trước, bà tìm được chỗ ở qua chương trình “chăm sóc và chia sẻ”, nơi bà hỗ trợ một phụ nữ ngoài 80 tuổi để đổi lại tiền thuê thấp hơn. “Cũng tạm ổn”, bà nói. “Tôi được sống với chút phẩm giá, nhưng tôi biết sẽ đến lúc phải rời đi”.
