Tin tứcHọ rơi vào cảnh làm việc không ngơi tay, chăm cháu, lo việc nhà, chịu áp lực tinh thần lẫn thể chất mà không biết kêu ai. Tình trạng này được gọi bằng cái tên ngày càng phổ biến: hiếu thảo giả tạo.
Gánh nặng mang tên “giúp con chăm cháu”
Bà Lưu hơn 60 tuổi, mỗi ngày bắt đầu từ 5 giờ sáng để nấu ăn, đưa cháu đi học rồi quay về lo hết việc nhà. Tối đến, bà vẫn tất bật nấu cơm chờ con trai và con dâu trở về. Những ngày trở trời, bà mệt mỏi muốn nghỉ ngơi một chút nhưng chỉ nhận lại lời trách móc vì làm cháu đi học muộn.
Con trai bà luôn nói những câu nhẹ nhàng như “Mẹ vất vả rồi”, nhưng chưa từng đề cập chuyện phụ thêm sinh hoạt phí hay đưa mẹ đi chơi. Bà Lưu chia sẻ: “Tôi giống như người giúp việc trong nhà. Không lương, không được than vãn, lúc nào cũng phải vui vẻ”.
Câu chuyện ấy không hiếm. Nhiều người già nuôi con cả đời, hi vọng khi con cái trưởng thành sẽ được nghỉ ngơi. Nhưng khi con lập gia đình, họ lại tiếp tục lao vào vòng quay mới: chăm cháu, lo cơm nước, quán xuyến nhà cửa mà không được ghi nhận.
Khi “hiếu thảo” trở thành lời nói cửa miệng
Không ít người lớn tiếng lên án nạn “ăn bám”, nhưng “hiếu thảo giả tạo” âm thầm gây tổn thương hơn nhiều. Những người con này không đòi hỏi trực tiếp, mà khéo léo dùng danh nghĩa “hiếu thảo” để khiến cha mẹ tự nguyện hy sinh.
Họ thường nói những lời khiến cha mẹ mềm lòng như “Mẹ thương cháu nhất”, “Mẹ về hưu rồi, ở nhà buồn”, hay “Tụi con đang khó khăn, đừng mong gì chuyện tiền bạc”. Người già vì thương con, thương cháu mà gồng mình làm hết, nhưng nỗi ấm ức cứ dồn nén.
Đêm về, nhiều người ngồi lặng lẽ ở ban công, càng nghĩ càng tủi thân. Nói ra thì con phật ý, không nói thì tự mình chịu đựng.
“Mẹ là mẹ hay là người ở?”
Bà Trần chăm cả ba đứa cháu từ ngày đứa đầu lòng ra đời. Một lần bà muốn về quê nghỉ vài hôm, con rể lập tức khó chịu: “Mẹ về thì ai lo cho tụi nhỏ?”. Bà bật khóc hỏi: “Mẹ là mẹ hay là người ở của nhà này?”.
Nhiều gia đình khác cũng tương tự. Trên mạng xã hội, con cái đăng ảnh khoe “cảm ơn mẹ vì đã vất vả”, nhưng khi cha mẹ bệnh tật, họ lại tìm cách né tránh.
Hình thức “hiếu thảo khoe mẽ” khiến nỗi tổn thương của người già càng lớn hơn. Họ không cần những bức ảnh đăng mạng, họ chỉ muốn được quan tâm đúng nghĩa.
“Mẹ không làm thì ai làm?” – câu nói khiến người già nghẹn lòng
Trong nhiều gia đình, người già không có quyền từ chối chuyện chăm cháu. Bà Lý từng bị cảm nặng, xin con trai nghỉ phép để tự chăm con. Cậu con trai đáp gọn: “Mẹ không làm thì ai làm?”.
Bà Lý nghẹn lòng. Bà muốn giúp, nhưng cũng muốn được quan tâm đúng mức. Điều bà cần không phải miễn trừ trách nhiệm, mà chỉ là một lời hỏi han.
Câu nói “ai làm?” thể hiện sự ích kỷ và xem nhẹ vai trò của người lớn tuổi. Cha mẹ trở thành “phụ tùng” trong gia đình, bị kỳ vọng hoạt động liên tục cho tới khi sức cùng lực kiệt.
Sự im lặng đầy đau đớn
Sự nguy hiểm của “hiếu thảo giả tạo” nằm ở chỗ nó khiến cha mẹ không dám nói thật. Họ sợ làm mất lòng con, sợ bị coi là ích kỷ.
Một cụ bà từng tâm sự với hàng xóm về việc con dâu không chăm con, để bà lo hết. Khi chuyện đến tai con dâu, phản ứng đầu tiên lại là lời đe nẹt: “Mẹ không thích thì con thuê người khác, khỏi phiền mẹ”. Lời nói nghe qua tưởng là giải pháp, nhưng khiến bà cụ càng tủi thân hơn.
Nhiều người già sống trong nỗi im lặng kéo dài, không biết giãi bày cùng ai. Họ không than không phải vì hài lòng, mà vì không còn lựa chọn.
Hiếu thảo đúng nghĩa là giúp cha mẹ thấy nhẹ nhàng, an tâm. Hiếu thảo không phải là bắt cha mẹ xoay quanh gia đình của con cái. Họ xứng đáng được nghỉ ngơi, được tự do lựa chọn cách sống.
Tình thân chỉ bền vững khi xuất phát từ sự tôn trọng. Đừng để sự chăm sóc biến thành gánh nặng, đừng để tuổi già của cha mẹ bị trói buộc bởi trách nhiệm không tên.
