Một nghiên cứu quy mô lớn mới đây cho thấy việc chọn đạp xe thay vì các phương tiện giao thông thụ động có thể là chìa khóa để ngăn ngừa chứng mất trí nhớ.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, đánh giá dữ liệu của gần 480.000 người tham gia từ Vương quốc Anh.
Kết quả cho thấy, so với việc sử dụng các phương tiện di chuyển ít vận động như ô tô, xe buýt hoặc tàu hỏa, những người chọn đạp xe có thể giúp giảm 19% nguy cơ mắc chứng mất trí do mọi nguyên nhân và giảm 22% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Tay đua xe đạp người Bỉ Remco Evenepoel tập luyện gần Lille, trước khi bắt đầu giải đua xe đạp Tour de France lần thứ 112 - Ảnh: Getty
Lợi ích này củng cố thêm bằng chứng khoa học rộng rãi rằng, hoạt động thể chất làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, vốn đã được Ủy ban Lancet năm 2024 xác định là một trong 14 yếu tố có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn khoảng 45% các trường hợp mắc bệnh. Hiện có hơn 55 triệu người trên toàn thế giới mắc chứng mất trí nhớ, và con số này dự kiến tăng gần gấp ba vào năm 2050.
Nghiên cứu này là một trong số ít các nghiên cứu xem xét mối liên hệ giữa hình thức di chuyển, nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và những thay đổi về cấu trúc não bộ.
Tiến sĩ Joe Verghese, Giáo sư Thần kinh học tại Đại học Stony Brook (người không tham gia nghiên cứu), nhận xét: "Đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy đạp xe không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ mà còn giúp hồi hải mã lớn hơn". Hồi hải mã là vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ và học tập.
Đáng chú ý, lợi ích bảo vệ não bộ từ việc đạp xe vẫn được thấy rõ ngay cả ở những người mang gen APOE ε4 — yếu tố nguy cơ di truyền mạnh nhất đối với bệnh Alzheimer. Nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn 26% ở những người không có gen này, và thấp hơn 12% ở những người có mang biến thể gen.
Trong khi đạp xe cho thấy lợi ích rõ rệt, nhóm đi bộ và đi bộ kết hợp chỉ giảm 6% nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, và thậm chí có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn 14%.
Tiến sĩ Glen Finney, nhà thần kinh học tại Hệ thống Y tế Geisinger giải thích rằng, mối liên hệ này có thể do những người tham gia có sở thích đi bộ đã gặp vấn đề về thăng bằng hoặc lái xe trước đó. Ông cũng lưu ý rằng, tốc độ đi bộ rất quan trọng, và việc đi bộ thong thả trên quãng đường ngắn có thể không đủ để mang lại lợi ích tối đa.