Tin tứcNgày 23/5, bà này bị bắt tại một khách sạn ở Bangkok - Thái Lan, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc chiến chống tội phạm tài chính quốc tế. Làm thế nào một mạng lưới lừa đảo khổng lồ như vậy có thể hoạt động ngay trước mắt chúng ta? Và bài học gì từ sự sụp đổ của “Nữ hoàng tiền mã hoá”?
VOH phỏng vấn ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp Hội Blockchain Việt Nam.
*VOH: Ông có nhận định gì về kịch bản lừa đảo khủng liên quan Ngô Thị Thêu, biệt danh Madam Ngô đối với hàng ngàn người đầu tư tiền kỹ thuật số và ngoại hối lên đến 300 triệu đô la Mỹ?
Ông Phan Đức Trung: Đây là đối tượng nằm trong danh sách truy nã đỏ của Interpol. Mạng lưới này là do một người Thổ Nhĩ Kỳ cầm đầu. Các hoạt động của họ cũng rất lớn, họ đã mở tại Việt Nam 44 văn phòng với khoảng 1.000 nhân viên hoạt động theo mô hình gọi là Ponzi. Đối tượng cầm đầu hiện nay vẫn chưa bắt được.
Và chúng ta chỉ được biết khi mà báo chí Thái Lan và truyền thông trong nước đưa tin, chúng ta vẫn còn phải chờ đợi rất nhiều thông tin chính thức từ các cơ quan điều tra của Việt Nam.
*VOH: Ông đánh giá như thế nào về thủ đoạn lừa đảo trong vụ này?
Ông Phan Đức Trung: Hiệp hội Blockchain chúng tôi đã chia sẻ rất nhiều lần về thủ đoạn này. Nó là một thủ đoạn được ví là "nuôi lợn để mà thịt", chia ra làm ba giai đoạn.
Đầu tiên là giai đoạn gây dựng lòng tin. Tổ chức những sự kiện kín ở các hội trường, sân khấu được bảo vệ chặt chẽ, lựa chọn khách VIP với lời quảng cáo mức đầu tư mang lợi nhuận lên đến 20-30% hàng tháng.
Mọi người lúc đầu thử một số tiền rất nhỏ thôi, 1 triệu, 2 triệu, thậm chí vài trăm ngàn là có thể rút ra được để tạo dựng lòng tin. Giai đoạn này mạng lưới phát triển rất nhanh, tạo hệ thống chân rết trải dài và hàng ngàn thành viên.
Thứ hai là giai đoạn bùng nổ, nó phát triển rất mạnh. Khi người chơi rút được khoản tiền nhỏ thì bắt đầu lôi kéo thêm người thân mình vào để đi tìm cơ hội đầu tư. Thậm chí đi vay nặng lãi với hy vọng rút được khoản tiền lời cao.
Giai đoạn ba là giai đoạn bọn lừa đảo thường xuyên nói rằng "trục trặc" rồi "nộp thuế".... sau đó các đối tượng lẩn trốn.
Những mô hình lừa đảo này rất dễ nhận biết nếu như chúng ta kiểm tra xem đầu tư vào ai, có đáng tin hay không khi lợi nhuận lên đến 20-30% một tháng có thể nhận dạng được ngay.
*VOH: Qua vụ việc này có thể rút thêm những bài học gì để tránh bị lừa đảo khi đầu tư tiền điện tử, thưa ông?
Ông Phan Đức Trung: Tôi nghĩ có ba bài học.
Thứ nhất là đối với nhà đầu tư, họ phải nhận diện và hiểu được logic cơ bản là không có lợi nhuận nào tới 20-30%/tháng. Lợi nhuận bao giờ cũng đi kèm rủi ro và không có nơi nào gọi là việc nhẹ lương cao.
Vì vậy, những người muốn tham gia hoạt động đầu tư tài sản mã hóa cần phải tham gia những khóa học hoặc theo dõi thông tin cập nhật từ những kênh miễn phí, những chương trình - kể cả ở Hiệp hội - hoặc là các cơ quan báo chí truyền tải.
Thứ hai là đối với những cơ quan quản lý, cần phải sớm nắm bắt được những hoạt động này từ nước ngoài hoặc trong nước. Chỉ cần có những dấu hiệu này là chúng ta có thể hiểu được bản chất dòng tiền.
Để huy động được 300 triệu usd, rửa tiền và chạy ra nước ngoài, họ không phải chuyển qua tiền mã hóa ngay lập tức mà đi vòng qua USDT, qua bất động sản. Từ kênh bất động sản, họ mua bán lại và đổi ra tiền mã hóa. Từ tiền mã hóa họ chuyển xuyên biên giới, đổi sang tiền mặt.
Như vậy tiền mã hóa chỉ đóng vai trờ ở một chặng rất nhỏ, có thể nằm ở chặng khởi điểm đầu tư lúc đầu và chặng chuyển tiền qua xuyên biên giới. Chúng ta cần phải phối hợp tích cực trong việc chống rửa tiền, không phải chỉ có ở tài sản mã hóa, tiền mã hóa mà nó còn nằm trong những giao dịch khác.
Thứ ba, các nhà làm luật phải ra những chế tài sớm. Song song đó là phải tạo ra một môi trường. Bởi vì nhu cầu đầu tư về tài sản mã hóa tại Việt Nam rất lớn, nhưng chúng ta còn chần chừ khi ban hành các quy định pháp lý để người dân có thể đầu tư vào.
Cũng cần xây dựng khu vực sandbox cho các hoạt động thử nghiệm. Lúc đó, không chỉ có ngăn chặn mà có thể sớm theo dõi, quản lý nguy cơ từ những khu vực thử nghiệm.
*VOH: Lúc nãy ông có đề cập đến những tác động của vụ việc đến thị trường tiền điện tử. Vậy ông có khuyến cáo gì thêm cho người dân?
Ông Phan Đức Trung: Không gì hơn là cộng đồng chúng ta phải cùng chia sẻ. Tỷ lệ nạn nhân bị mất tiền mà dám chia sẻ còn rất thấp, khoảng dưới 5% cho đến 10%. Nghĩa là, trong 2.600 nạn nhân trong vụ mất tiền này thì rất nhiều người còn im lặng, không dám chia sẻ là mình bị mất số tài sản lớn như vậy.
Hy vọng các cơ quan truyền thông tăng cường thông tin cảnh báo người dân nhận diện các rủi ro này và khuyến khích mọi người tham gia quá trình tự đào tạo khi tham gia đầu tư, tìm kiếm lợi nhuận ở những loại tài sản mới này.
*VOH: Cảm ơn ông!
