Tin tứcGiá chip nhớ liên tục leo thang, nguy cơ thiếu hụt lan sang lĩnh vực smartphone, ô tô và hàng điện tử tiêu dùng.
Trong tuần qua, SMIC – nhà sản xuất bán dẫn lớn nhất Trung Quốc – ghi nhận tín hiệu xáo trộn từ thị trường. Đồng CEO Zhao Haijun cho biết nhiều khách hàng tỏ ra dè dặt khi đặt hàng cho đầu năm 2026 vì lo không mua đủ chip nhớ tích hợp vào thiết bị. Ông nhấn mạnh các nhà sản xuất ô tô và điện thoại thông minh đang đối mặt áp lực lớn khi cả giá lẫn nguồn cung đều vừa biến động vừa khó dự đoán. SMIC hiện có nhu cầu vượt năng lực đáp ứng, dù đầu tư vốn vẫn duy trì tương đương hoặc tăng nhẹ so với năm trước.
Nguyên nhân chính đến từ việc các tập đoàn lớn như SK Hynix và Samsung dồn công suất cho dòng chip tốc độ cao phục vụ bộ tăng tốc AI của Nvidia. Sự dịch chuyển này khiến nhiều loại chip nhớ thông dụng rơi vào tình trạng thiếu hụt. Đây cũng là lý do doanh nghiệp Trung Quốc tìm cách đặt mua thiết bị quang khắc của ASML sớm hơn để mở rộng sản xuất, trong bối cảnh hãng Hà Lan dự kiến giảm tỷ trọng doanh thu từ thị trường này vào năm 2026.
Diễn biến giá phản ánh rõ sự căng thẳng của nguồn cung. Samsung – nhà sản xuất DRAM lớn nhất thế giới – đã điều chỉnh giá hợp đồng tăng mạnh trong hai tháng gần đây. Nhiều nguồn tin cho biết một module DDR5 dung lượng 32 GB tăng từ 149 USD hồi tháng 9 lên 239 USD vào tháng 11, tương đương hơn 60%. Các dung lượng 16 GB và 128 GB tăng khoảng 50%, trong khi module 64 GB và 96 GB tăng hơn 30%. Samsung được cho là đã trì hoãn công bố bảng giá tháng 10 để theo dõi sức cầu rồi điều chỉnh phù hợp.
Tình trạng tăng giá khiến các doanh nghiệp phát triển trung tâm dữ liệu lâm vào thế bị động. Nhiều nhà phân phối thừa nhận khách buộc phải chấp nhận mức giá cao hơn hẳn so với trước để giữ nguồn cung ổn định. Một số đơn vị cho rằng dù trả cao vẫn khó đảm bảo số lượng theo nhu cầu, nhất là khi tốc độ mở rộng hạ tầng AI đang quá nhanh. DRAM tốc độ cao trở thành điểm nghẽn, kéo theo áp lực chi phí trên toàn chuỗi.
Làn sóng tăng giá nhanh chóng lan sang lĩnh vực tiêu dùng. Xiaomi cho biết chi phí sản xuất điện thoại tăng lên rõ rệt. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô thông minh lo rủi ro chậm tiến độ do thiếu bộ nhớ. Xe đời mới sử dụng ngày càng nhiều chip nhớ để vận hành hệ thống hỗ trợ lái, cảm biến và xử lý dữ liệu, vì vậy thiếu chip có thể khiến nhiều hãng phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất hoặc thay đổi thiết kế.
Giới phân tích nhận định tình trạng thiếu chip nhớ có thể kéo dài trong phần lớn năm 2026. Việc mở rộng nhà máy DRAM không thể hoàn tất trong thời gian ngắn, trong khi nhu cầu chip phục vụ AI vẫn tăng liên tục. Một số dự báo cho biết các hợp đồng dài hạn đang được ký cho giai đoạn 2026 – 2027 duy trì mức giá cao và có thể tạo ra chu kỳ thắt chặt mới nếu đầu tư mở rộng không theo kịp.
Trong bối cảnh này, ngành bán dẫn bước vào thời kỳ tái phân bổ nguồn lực mạnh mẽ. AI trở thành trung tâm, buộc nhà sản xuất ưu tiên dây chuyền có giá trị lớn nhất. Điều này có thể mang lại lợi nhuận cao cho một số tập đoàn, nhưng lại gây sức ép lớn lên ngành điện tử truyền thống – nơi phụ thuộc nhiều vào chip nhớ phổ thông với giá cả ổn định.
Những biến động hiện nay cho thấy cán cân cung - cầu chip nhớ toàn cầu sẽ tiếp tục dịch chuyển mạnh trong vài năm tới, tạo ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện tử, ô tô và cả những nhà cung cấp dịch vụ hạ tầng số.
