Theo báo cáo của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (NHE) tại Hội nghị “Tăng cường vai trò của các bên liên quan trong thực hiện các giải pháp của Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại 2022 – 2030” diễn ra mới đây, mỗi năm Việt Nam ghi nhận 70 – 90 ca tử vong do bệnh dại, đồng thời phải chi hơn 1.000 tỷ đồng cho vaccine và huyết thanh kháng dại dùng sau phơi nhiễm ở người. Con số này chưa bao gồm chi phí điều trị, chăm sóc y tế và thiệt hại gián tiếp.
Riêng 10 tháng đầu năm 2025, cả nước có 67 ca tử vong do bệnh dại. Dù bệnh có thể phòng và chữa khỏi bằng vaccine, song tình trạng tử vong vẫn xảy ra do người dân chủ quan. Ông Phạm Thành Long, đại diện Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết nguyên nhân chính là do người dân không tiêm phòng, tự điều trị bằng thuốc đông y hoặc không đến cơ sở y tế sau khi bị chó, mèo cắn; nhiều trường hợp trẻ nhỏ bị cắn nhưng không báo cho người lớn biết.
Hệ thống thú y cơ sở vẫn thiếu nhân lực, chưa được tập huấn thường xuyên, trong khi việc phối hợp giữa ngành thú y, y tế và chính quyền địa phương còn hạn chế.
Phát biểu tại hội nghị, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, cho biết Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Quốc gia phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022 – 2030 với mục tiêu kiểm soát hiệu quả bệnh dại ở đàn chó mèo và phấn đấu đến năm 2030 không còn người tử vong do bệnh dại.
Để đạt mục tiêu này, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó có Chỉ thị số 11/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh dại.
Bên cạnh đó, Cục Chăn nuôi và Thú y đã xây dựng phần mềm quản lý thông tin về đàn chó và phòng, chống bệnh dại, tích hợp vào Hệ thống báo cáo dịch bệnh trực tuyến. Đồng thời, Cục cũng lập bản đồ phân bố đàn chó toàn quốc và bản đồ dịch tễ bệnh dại, phục vụ công tác giám sát, kiểm soát dịch bệnh.
Cục đã tổ chức nhiều lớp đào tạo, tập huấn kỹ thuật cho cán bộ các tỉnh, trong đó có Lào Cai, Phú Thọ, Nghệ An, Quảng Trị, Đắk Lắk, Tây Ninh, Đồng Tháp, nhằm nâng cao năng lực giám sát bệnh dại trên động vật. Ngoài ra, các đoàn công tác thường xuyên đến các địa phương trọng điểm về nuôi chó, hoặc khu vực có nguy cơ cao, để hướng dẫn, đôn đốc việc triển khai phòng, chống bệnh dại.
Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, bà Jennifer Horton, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết tháng 10 vừa qua, WHO đã trao tặng Việt Nam 9.000 liều vaccine phòng bệnh dại, phân bổ cho hai tỉnh Phú Thọ và Tuyên Quang để hỗ trợ tiêm phòng sau phơi nhiễm cho người nghèo, bao gồm đồng bào dân tộc thiểu số.
Tại hội nghị, đại diện WHO kêu gọi các cơ quan, địa phương của Việt Nam và cộng đồng quốc tế phối hợp chặt chẽ hơn nữa nhằm ngăn chặn bệnh dại lây lan, hướng tới xóa bỏ hoàn toàn ca tử vong do bệnh dại vào năm 2030.

