Tin tứcĐộng thái này diễn ra sau khi tòa phúc thẩm tại Washington D.C. ngày 5/9 bác bỏ lập luận của chính phủ, đồng thời giữ nguyên phán quyết của tòa cấp dưới yêu cầu chính quyền phải giải ngân ít nhất 4 tỷ USD viện trợ trước ngày 30/9, thời điểm kết thúc năm tài chính. Đây là khoản ngân sách Quốc hội đã phê duyệt, chủ yếu phục vụ các hoạt động nhân đạo và phát triển.
Theo tờ Washington Post, số tiền 4 tỷ USD trên dành để mua nhu yếu phẩm, thuốc men và hỗ trợ nhiều chương trình phát triển tại các quốc gia cần viện trợ. Ngoài ra, vụ việc còn liên quan đến gói viện trợ bổ sung trị giá 6,5 tỷ USD, song Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định khoản này sẽ được giải ngân đúng hạn và không thuộc diện tranh chấp pháp lý.
Chính quyền Trump cho rằng việc giữ lại một phần ngân sách viện trợ là cần thiết để rà soát, đánh giá hiệu quả của các chương trình. Nhà Trắng nhiều lần nhấn mạnh cần điều chỉnh nguồn vốn viện trợ theo hướng phục vụ tốt hơn lợi ích quốc gia Mỹ và hạn chế lãng phí. Tuy nhiên, quan điểm này bị Quốc hội phản đối, cho rằng các khoản chi đã được thông qua thì chính phủ có nghĩa vụ giải ngân đúng thời hạn.
Giới phân tích nhận định, vụ kiện không chỉ mang tính pháp lý mà còn thể hiện mâu thuẫn chính trị kéo dài giữa Quốc hội và chính quyền Trump về quyền kiểm soát ngân sách. Việc chậm giải ngân viện trợ có thể gây ảnh hưởng đến uy tín quốc tế của Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực nhân đạo và phát triển toàn cầu.
Một số nghị sĩ cảnh báo, nếu Washington không giải ngân kịp trước 30/9, nhiều chương trình viện trợ sẽ bị gián đoạn, ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng đang phụ thuộc vào hỗ trợ từ Mỹ. Các đối tác quốc tế cũng có thể nghi ngờ cam kết lâu dài của Mỹ trong vai trò dẫn dắt các hoạt động nhân đạo.
Trong khi đó, những người ủng hộ chính quyền Trump lại cho rằng việc giám sát và kiểm soát chặt chẽ nguồn viện trợ là cần thiết. Theo họ, một phần vốn viện trợ trong quá khứ chưa đạt hiệu quả, thậm chí bị lợi dụng tại một số quốc gia. Việc tạm đóng băng sẽ tạo điều kiện điều chỉnh chiến lược viện trợ, hướng tới minh bạch hơn và gắn liền với lợi ích an ninh, kinh tế của Mỹ.
Hiện Tòa án Tối cao chưa đưa ra phán quyết cuối cùng. Nếu đồng ý với phán quyết của tòa phúc thẩm, chính quyền Trump sẽ buộc phải giải ngân 4 tỷ USD trong vòng chưa đầy một tháng. Ngược lại, nếu Tòa án Tối cao chấp nhận yêu cầu của Nhà Trắng, khoản viện trợ này có thể tiếp tục bị đình lại.
