Tin tứcTheo ThS Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng kinh tế (thuộc HIDS), đây là một phần của đề án tổng thể kiểm soát khí thải do Sở Xây dựng TPHCM chủ trì.
Dự kiến, đề án sẽ được trình UBND TPHCM ngay trong tháng 7/2025 và nếu được phê duyệt sẽ bắt đầu triển khai từ 1/1/2026.
TPHCM hiện có khoảng 400.000 shipper, tài xế công nghệ, mỗi người di chuyển trung bình từ 80 - 120km/ngày gấp 3-4 lần người dân thông thường. Chính vì vậy, nhóm này được xác định là đối tượng ưu tiên trong quá trình chuyển đổi phương tiện từ động cơ xăng sang xe điện nhằm giảm phát thải khí nhà kính và ô nhiễm không khí.
Lộ trình chuyển đổi được chia thành 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (đến 12/2025): đạt 30% (khoảng 120.000 xe);
- Giai đoạn 2 (đến 12/2026): đạt 50% (200.000 xe);
- Giai đoạn 3 (đến 12/2027): đạt 80% (320.000 xe);
- Giai đoạn 4 (đến 12/2029): đạt 100% (400.000 xe).
Một số cột mốc đáng chú ý trong lộ trình:
Từ 1/1/2026: Ngừng cho phép đăng ký mới hoặc ký hợp đồng với tài xế sử dụng xe xăng trên các nền tảng gọi xe.
Từ 1/1/2027: Hạn chế xe máy xăng hoạt động vào giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp.
Từ 1/1/2028: Siết chặt chính sách kiểm soát khí thải.
Từ 12/2029: Cấm hoàn toàn xe máy xăng hoạt động trên nền tảng giao thông công nghệ tại TPHCM.
Hỗ trợ toàn diện để thúc đẩy chuyển đổi xanh
Để đảm bảo đề án khả thi và công bằng, HIDS kiến nghị một loạt chính sách hỗ trợ tài xế, doanh nghiệp và người dân trong quá trình chuyển đổi:
Chính sách tài chính - tín dụng: Hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho tài xế vay mua xe điện theo tinh thần Nghị quyết 198; Doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe điện cũng được ưu đãi lãi suất khi tham gia các dự án xanh, kinh tế tuần hoàn; Hỗ trợ bảo lãnh tín dụng, xử lý nợ xấu, và đơn giản hóa thủ tục cho vay đối với nhóm tài xế.
Hỗ trợ từ hệ sinh thái kinh doanh: Khuyến khích các nền tảng gọi xe, doanh nghiệp vận hành đội xe điện, đầu tư vào hạ tầng trạm sạc; Tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, thu đổi và tái chế xe máy xăng cũ; Cho phép kinh doanh trạm dừng nghỉ có tích hợp sạc điện.
Chính sách ưu đãi từ Trung ương: Kiến nghị miễn thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ, lệ phí đăng ký và biển số cho xe máy điện trong 2 năm đầu (2026-2027); Hoàn thuế VAT cho mỗi chuyến xe sử dụng xe điện, như một hình thức hỗ trợ trực tiếp cho tài xế.
Dù hiện có một số doanh nghiệp như Be, Grab, Shopee, Ahamove và đặc biệt là Xanh SM tiên phong sử dụng xe điện, tuy nhiên tỷ lệ chuyển đổi vẫn còn rất thấp so với tổng quy mô lực lượng tài xế công nghệ.
