Tin tứcTổng thiệt hại ước khoảng 35.000 tỷ đồng, cho thấy mức độ nghiêm trọng và tính bất thường của thời tiết hiện nay.
Nhân Ngày Quốc tế Giảm nhẹ rủi ro thiên tai (13/10), Văn phòng Liên hợp quốc về Giảm nhẹ rủi ro thiên tai lựa chọn chủ đề “Đầu tư tăng cường khả năng chống chịu để giảm thiểu rủi ro thiên tai.” Đây là lời kêu gọi hành động khẩn thiết nhằm bảo vệ cộng đồng và giảm thiểu chi phí khắc phục hậu quả.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp, từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 20 loại hình thiên tai, với mức độ dồn dập, khốc liệt và mang tính bất thường cao. Nhiều cơn bão di chuyển nhanh trên biển nhưng lại chậm khi vào đất liền, gây mưa lớn kéo dài, đảo lộn quy luật thông thường.
Một số cơn bão đã gây mưa cực đoan dẫn đến lũ vượt mức lịch sử trên nhiều sông. Cụ thể, sông Thương cao hơn đỉnh lũ năm 1937 tới 0,76 m, sông Lô vượt mức năm 1969 là 0,90 m, sông Bưởi tại Thanh Hóa vượt mức năm 1971 là 0,08 m. Nhiều khu vực liên tiếp chịu cảnh “bão chồng bão, lũ chồng lũ”, mưa lớn kèm sấm sét, sạt lở đất và lũ quét nghiêm trọng ở miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ.
Đặc biệt, sau bão số 11 (Matmo), lượng mưa cực lớn đã khiến nhiều đô thị như Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Ninh, Hà Nội ngập sâu. Đến ngày 9/10, thiên tai khiến 238 người chết và mất tích, 367 người bị thương, gần 260.000 ngôi nhà hư hỏng, tốc mái; hơn 556.000 ha lúa, hoa màu bị ngập úng; 15.000 con gia súc và 1,45 triệu con gia cầm bị cuốn trôi.
Theo ước tính, thiệt hại về người tương đương 47% so với cùng kỳ năm 2024, còn thiệt hại kinh tế bằng khoảng 37%. Năm 2024, thiên tai đã làm 519 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế gần 91.622 tỷ đồng.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhận định: “Thiên tai năm nay đã kéo giảm 0,2 điểm % tăng trưởng kinh tế. Một số loại hình thiên tai đã vượt quá sức chống chịu của người dân, nhất là nhóm yếu thế.”
Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh cần nâng cấp độ chủ động ứng phó với tinh thần “mệnh lệnh sống còn.” Công tác dự báo phải chuyên nghiệp hơn, hình ảnh cảnh báo dễ hiểu hơn, tăng cường năng lực hệ thống chính trị tại cơ sở. Phương châm “4 tại chỗ” cần được áp dụng linh hoạt, phát huy vai trò người đứng đầu và lực lượng xung kích.
Ngoài ra, quy hoạch từng vùng cần phù hợp điều kiện tự nhiên; phát triển đô thị gắn với thích ứng khí hậu; lồng ghép phòng chống thiên tai vào quy hoạch hạ tầng. Đầu tư cho đê điều, kè biển, hồ chứa phải tính đến cấp độ rủi ro mới.
Về lâu dài, thích ứng khí hậu cần được lồng ghép trong chiến lược phát triển quốc gia, coi tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo và bảo vệ tài nguyên rừng là trọng tâm.
Chiều nay, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Quốc tế Giảm nhẹ rủi ro thiên tai và Ngày ASEAN về Quản lý thiên tai, kêu gọi hành động đầu tư cho khả năng chống chịu để giảm thiểu rủi ro trong tương lai.
Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam Pauline Tamesis và Trưởng đại diện UNICEF Silvia Danailov đều cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong công tác phòng ngừa, ứng phó và phục hồi sau thiên tai.
Ứng phó chủ động với biến đổi khí hậu không còn là lựa chọn, mà là con đường duy nhất để phát triển bền vững và bảo vệ sinh kế người dân.
