Tin tứcPhát biểu khai mạc, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh tính cấp thiết của phiên họp lần này: “Chúng ta phải làm sớm hơn thông lệ để có đủ thời gian tiếp thu, giải trình và hoàn thiện trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10.”
Theo ông Vinh, Ủy ban sẽ thẩm tra 7 dự án luật, 4 nghị quyết và 8 báo cáo của Chính phủ trong kỳ họp tới khối lượng công việc “rất nặng”, đòi hỏi tinh thần làm việc khoa học và hiệu quả.
Tại phiên thảo luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thị Mai Hoa cho biết ba dự án luật giáo dục gồm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng thuận trình thông qua tại kỳ họp thứ 10.
Mục tiêu là thể chế hóa tinh thần của Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo.
Những nội dung nổi bật gồm: Bổ sung trung học nghề vào hệ thống giáo dục quốc dân, cho phép học sinh sau THCS theo học chương trình tích hợp giữa phổ thông và nghề.
Mở rộng giáo dục bắt buộc đến hết THCS, tiến tới phổ cập mầm non cho trẻ 3-5 tuổi.
Phân quyền, phân cấp mạnh mẽ cho cơ sở giáo dục, song song với yêu cầu trách nhiệm giải trình rõ ràng.
Bãi bỏ bằng tốt nghiệp THCS thay bằng xác nhận hoàn thành chương trình giảm áp lực thi cử và tốn kém hành chính.
Sách giáo khoa - chủ đề “nóng” nhất tại phiên họp
Theo dự thảo luật mới, Nhà nước sẽ cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhận định: “Chủ trương một chương trình - nhiều bộ sách gần như đã không thành công.” Ông đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cần thành lập Hội đồng soạn thảo quốc gia và Hội đồng thẩm định quốc gia để đảm bảo tính chuẩn mực.
Ông Trí cũng đề xuất miễn phí sách giáo khoa cho học sinh, coi đây là chính sách an sinh cơ bản.
Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh bày tỏ đồng tình với việc thống nhất một bộ sách dùng chung nhưng yêu cầu Bộ GD&ĐT phải chịu trách nhiệm toàn diện.
“Không thể vừa nói dùng chung, vừa giao cho các tỉnh lựa chọn. Nếu đã thống nhất, trách nhiệm thuộc về Bộ Giáo dục,” ông nói.
Ông cũng đề nghị giữ lại các bộ sách cũ như tài liệu tham khảo, tránh lãng phí trí tuệ xã hội đã đầu tư.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) cảnh báo tiến độ biên soạn gấp gáp có thể ảnh hưởng chất lượng, khi bộ sách mới dự kiến áp dụng từ năm học 2026-2027.
Bà nhấn mạnh cần giảm tải chương trình vì hiện “giáo viên không thể dạy kỹ hết nội dung theo thời lượng phân phối trên lớp,” dẫn tới tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc giải trình: Bộ sẽ “thể chế hóa quy định một bộ sách giáo khoa thống nhất” và “rà soát toàn bộ quy trình biên soạn, thẩm định” để đảm bảo chất lượng, công bằng, minh bạch.
Đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) nêu bức xúc từ cử tri: thi tuyển vào lớp 10 gây áp lực nặng nề cho học sinh và phụ huynh. Ông đề nghị đầu tư mở rộng trường lớp, đảm bảo học sinh được học hết bậc THPT trước khi phân luồng.
“Không nên giới hạn độ tuổi vào lớp 10 là 15 tuổi bởi nhiều em ở vùng sâu vùng xa học muộn,” ông nói.
Đối với Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Hưng Yên) đề nghị không cho phép các trường đại học đào tạo trình độ cao đẳng, ngoại trừ nhóm ngành sư phạm mầm non.
Theo bà Dung, “việc sáp nhập trường cao đẳng vào đại học làm kéo chuẩn giảng viên xuống,” và nên để liên thông theo quy định pháp luật thay vì hợp nhất cơ sở đào tạo.
Về Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), bà Dung cũng lo ngại việc loại bỏ Hội đồng trường ở các cơ sở đại học tự chủ nhóm 1 có thể làm suy yếu cơ chế giám sát tài chính, đặc biệt là vốn nhà nước giao.
Theo kế hoạch, phiên họp lần này diễn ra trong 2 ngày thay vì 2,5 ngày như dự kiến yêu cầu các đại biểu làm việc khẩn trương, chất lượng.
Trong phiên chiều cùng ngày, Ủy ban tiếp tục cho ý kiến với dự án Luật Báo chí (sửa đổi) và Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), hai lĩnh vực xã hội có ảnh hưởng lớn đến văn hóa, truyền thông và an ninh quốc gia.
