Tin tứcVụ kiện này đặt ra câu hỏi lớn về quyền hạn của tổng thống trong việc sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để điều chỉnh chính sách thương mại.
Vụ việc được đưa ra Tòa án Tối cao sau khi một tòa phúc thẩm ra phán quyết, với tỷ lệ 7-4, cho rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi viện dẫn Đạo luật IEEPA để áp thuế nhập khẩu.
Các mức thuế này, bao gồm thuế cơ bản 10% và mức cao hơn đối với nhiều nền kinh tế như Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản, hiện vẫn có hiệu lực trong quá trình kháng cáo.
Các mức thuế này cũng đã được áp dụng với Mexico, Canada và Trung Quốc, với lý do ngăn chặn "dòng chảy" ma túy vào Mỹ. Phán quyết của tòa phúc thẩm không chỉ tuyên bố nhiều khoản thuế là bất hợp pháp mà còn đặt ra nghi vấn về các thỏa thuận thương mại khác do Tổng thống Trump đã ký kết.
Vụ kiện lên Tòa án Tối cao Mỹ xuất phát từ hai vụ kiện chính do một nhóm doanh nghiệp nhập khẩu nhỏ và 12 bang do đảng Dân chủ lãnh đạo khởi xướng. Ngoài ra, Tòa án Tối cao cũng đồng ý xem xét vụ kiện từ một công ty đồ chơi gia đình.
Các luật sư của bên nguyên đơn lập luận rằng theo Hiến pháp, chỉ Quốc hội, chứ không phải tổng thống, mới có quyền áp thuế.
Ngược lại, Bộ Tư pháp Mỹ bảo vệ quan điểm của tổng thống, khẳng định IEEPA cho phép người đứng đầu Nhà Trắng điều chỉnh nhập khẩu trong tình huống khẩn cấp. Bộ Tư pháp cảnh báo rằng nếu Tòa án Tối cao bác bỏ quyền hạn này, nó có thể gây ra "thảm họa kinh tế."
Song song với quá trình pháp lý trong nước, chính quyền Tổng thống Trump cũng tiếp tục các nỗ lực quốc tế nhằm gia tăng sức ép đối với Nga.
Theo tờ The Financial Times, ông Trump đã kêu gọi EU nâng thuế nhập khẩu lên 100% đối với hàng hóa từ Ấn Độ và Trung Quốc. Quan chức cho biết động thái này nằm trong khuôn khổ phối hợp với Washington nhằm cắt giảm nguồn thu từ dầu mỏ của Moskva.
Mới đây, Mỹ đã tăng mạnh thuế nhập khẩu lên tới 50% đối với phần lớn hàng hóa từ Ấn Độ, sau khi New Delhi từ chối giảm nhập khẩu dầu từ Nga. Cùng với đó, EU cũng đang chuẩn bị gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga kể từ năm 2022, trong đó Đức và Pháp thúc đẩy bổ sung Tập đoàn dầu khí Lukoil vào danh sách trừng phạt.
Những động thái này cho thấy cuộc chiến thương mại và các biện pháp trừng phạt kinh tế đang ngày càng trở nên phức tạp và đan xen, với sự tham gia của nhiều bên trên trường quốc tế.
Quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ trong phiên điều trần sắp tới sẽ không chỉ ảnh hưởng đến chính sách kinh tế của Mỹ mà còn có thể tác động đến trật tự thương mại toàn cầu.
