Tin tứcDự thảo luật nhận được sự quan tâm đặc biệt từ giới làm luật và cộng đồng doanh nghiệp, với nhiều nội dung đổi mới theo hướng tăng quyền chủ động cho doanh nghiệp có vốn Nhà nước.
Một trong những nội dung gây nhiều tranh luận là đề xuất quy định: “Vốn Nhà nước sau khi đã đầu tư vào doanh nghiệp được xác định là tài sản, vốn của pháp nhân doanh nghiệp.” Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị không đưa nội dung này vào luật vì có thể phát sinh xung đột với Luật Doanh nghiệp hiện hành và làm mờ ranh giới quyền sở hữu vốn Nhà nước với quyền sở hữu của doanh nghiệp.
Báo cáo giải trình và chỉnh lý dự thảo do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Phan Văn Mãi trình bày cho biết, dự thảo lần này thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về đổi mới và cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước. Phạm vi điều chỉnh của luật được mở rộng, không chỉ bao gồm doanh nghiệp có vốn Nhà nước từ 50% trở lên, mà còn cả doanh nghiệp có vốn dưới 50% thông qua cơ chế quản lý phần vốn đầu tư.
Một điểm đáng chú ý là dự thảo lần này tăng cường trao quyền cho Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty trong việc quyết định chiến lược kinh doanh và kế hoạch sản xuất hằng năm, trên cơ sở định hướng phát triển kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ được giao. Đây là bước tiến quan trọng nhằm tăng tính linh hoạt, tự chủ và trách nhiệm cho lãnh đạo doanh nghiệp.
Dự thảo cũng chỉnh lý quy định về huy động vốn, cho phép doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực phù hợp mà không phải xin ý kiến nhiều cấp, đồng thời cho phép doanh nghiệp sử dụng lợi nhuận sau thuế để tái đầu tư thay vì nộp toàn bộ về ngân sách. Việc này giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc mở rộng sản xuất, đầu tư vào công nghệ, hạ tầng.
Một điều khoản mới được bổ sung là doanh nghiệp được quyền cho thuê, thuê mua, thế chấp, cầm cố tài sản – qua đó cho phép họ tham gia vào các lĩnh vực kinh doanh tiềm năng như bất động sản, tạo thêm nguồn thu và tăng hiệu quả sử dụng tài sản.
Về định hướng đầu tư, luật tập trung vào các lĩnh vực then chốt như quốc phòng – an ninh, dịch vụ công ích, hạ tầng trọng điểm, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là những ngành có vai trò dẫn dắt và lan tỏa trong nền kinh tế.
Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao tinh thần tiếp thu của ban soạn thảo. Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhận định: “Dự thảo lần này là một bước tiến lớn.” Tuy nhiên, ông cũng đề nghị làm rõ quy định về nguyên tắc trích lập quỹ đầu tư phát triển và sử dụng vốn.
Đại biểu Phan Đức Hiếu (Thái Bình) kiến nghị giữ lại khái niệm "vốn Nhà nước đã đầu tư vào doanh nghiệp" nhằm thống nhất với thực tiễn đầu tư cổ phần và góp vốn. Ông nhấn mạnh rằng khi Nhà nước góp vốn thì quyền sở hữu vốn phải chuyển sang doanh nghiệp – tương tự các nhà đầu tư khác.
Tổng thể, dự thảo Luật được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho doanh nghiệp có vốn Nhà nước, nâng cao hiệu quả đầu tư và quản trị, giảm thủ tục hành chính, đồng thời đảm bảo quản lý chặt chẽ phần vốn của Nhà nước trong mọi loại hình doanh nghiệp.
