Tin tứcNội dung tập trung vào việc tháo gỡ những bất cập liên quan đến đất đai sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.
Theo HoREA, vướng mắc lớn hiện nay là việc chuyển mục đích sử dụng đất của các doanh nghiệp sau cổ phần hóa. Trước khi Nghị định 109/2007 được ban hành, pháp luật chưa yêu cầu doanh nghiệp phải lập phương án sử dụng đất khi tiến hành cổ phần hóa. Mãi đến năm 2021 mới có hướng dẫn chi tiết về việc lập và phê duyệt phương án này.
Do vậy, phần lớn doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa trong giai đoạn 2007 – 2021 không có phương án sử dụng đất được phê duyệt. Khi muốn chuyển mục đích sử dụng đất để phù hợp với quy hoạch mới, họ gặp nhiều khó khăn do thiếu quy định rõ ràng. Các địa phương cũng tỏ ra e ngại trong xử lý hồ sơ vì lo ngại trách nhiệm pháp lý.
Thực tế, nhiều khu đất thuộc các doanh nghiệp sau cổ phần hóa hiện đã không còn phù hợp với quy hoạch sử dụng đất. Doanh nghiệp mong muốn chuyển đổi, sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định, nhưng hồ sơ thường bị ách tắc. Điều này khiến nhiều quỹ đất rơi vào tình trạng bỏ trống hoặc sử dụng kém hiệu quả, gây lãng phí lớn cho xã hội.
Từ tình hình trên, HoREA kiến nghị dự thảo Luật Đất đai sửa đổi 2024 cần bổ sung quy định pháp lý rõ ràng cho phép các doanh nghiệp cổ phần hóa trong giai đoạn 2007 – 2021 được thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch mới. Hiệp hội cho rằng điều này sẽ giúp khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đồng thời bảo đảm hành lang pháp lý để cán bộ, địa phương yên tâm thực thi nhiệm vụ.
Ngoài vấn đề liên quan đến đất đai của doanh nghiệp sau cổ phần hóa, HoREA cũng kiến nghị Nhà nước xem xét giảm mức thu tiền sử dụng đất đối với cá nhân và hộ gia đình. Hiệp hội phân tích rằng bảng giá đất mới theo luật đã được điều chỉnh tăng cao, kéo theo nghĩa vụ tài chính của người dân tăng nặng. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Theo HoREA, với những trường hợp người dân còn nợ tiền sử dụng đất, họ bị hạn chế nhiều quyền lợi trong giao dịch dân sự và kinh doanh. Cụ thể, việc chuyển nhượng, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất gặp nhiều trở ngại. Do vậy, cần có chính sách hỗ trợ, giảm mức thu tiền sử dụng đất hoặc cơ chế giãn, hoãn nộp tiền để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân.
Hiệp hội cho rằng các kiến nghị này nếu được tiếp thu sẽ góp phần khai thông nguồn lực đất đai, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản và giảm áp lực tài chính cho người dân. Đồng thời, đây cũng là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý trong quản lý, sử dụng đất đai, phù hợp với bối cảnh mới.
