Tin tứcTình trạng lây lan nhanh và khó kiểm soát đang đặt ngành chăn nuôi trước nguy cơ thiệt hại nghiêm trọng nếu không có biện pháp quyết liệt hơn.
Chỉ tính riêng ngày 31/7, dịch bùng phát thêm tại 10 xã thuộc 7 tỉnh, khiến hơn 2.300 con heo bị tiêu hủy. Số heo bị tiêu hủy trong tháng 7 đã tăng gần gấp 4 lần so với tháng trước đó, cho thấy tốc độ lây lan của dịch bệnh đang ngày càng phức tạp.
Đến nay, dịch tả heo châu Phi đang xuất hiện tại 30 trên tổng số 34 tỉnh, thành phố, với thời gian phát hiện ổ dịch chưa qua 21 ngày. Hà Tĩnh, TP.HCM, Cần Thơ và Cà Mau là bốn địa phương hiếm hoi chưa ghi nhận ổ dịch mới. Trong khi đó, các tỉnh như Cao Bằng, Tuyên Quang, Quảng Trị, Phú Thọ và Quảng Ngãi đang là những điểm nóng khi số lượng heo nhiễm bệnh tăng đột biến.
Sự chủ quan từ các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ là một trong những nguyên nhân khiến dịch bệnh bùng phát mạnh mẽ. Nhiều nơi vẫn chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng dịch, từ việc không tiêm phòng, không xử lý xác heo chết đúng quy định cho tới hành vi vứt xác động vật xuống kênh mương, gây ô nhiễm môi trường và lây lan mầm bệnh.
Tại một số xã đang có dịch, tình trạng buôn bán thịt heo vẫn diễn ra bình thường, không có biển cảnh báo, chợ vẫn tấp nập người mua kẻ bán. Điều này khiến nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh ra cộng đồng ngày càng khó kiểm soát.
Hệ thống thú y cơ sở cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn. Sự thiếu hụt nhân lực, đặc biệt ở cấp xã, thôn đã khiến công tác kiểm tra, kiểm soát dịch bệnh gặp không ít trở ngại. Bên cạnh đó, thời tiết diễn biến phức tạp với mưa lớn kéo dài, ảnh hưởng của bão số 3 cũng góp phần làm dịch bệnh lan nhanh hơn.
Hiện nay, cả nước có hơn 6.700 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, trong đó trên 70% hoạt động không có giấy phép kinh doanh. Đây chính là “lỗ hổng” lớn khiến việc kiểm soát thịt heo nhiễm bệnh trở nên vô cùng khó khăn. Nhiều cơ sở vẫn lén lút giết mổ, tiêu thụ thịt heo bệnh, tiếp tay cho dịch bệnh lây lan.
Thời gian qua, một số địa phương đã tiến hành xử lý các trường hợp vi phạm. Tại Lạng Sơn, công an đã khởi tố hai đối tượng vì liên quan đến buôn bán thịt heo bệnh. Phú Thọ cũng xử phạt 7 triệu đồng một trường hợp vi phạm an toàn thực phẩm. Dù vậy, các biện pháp chế tài hiện tại vẫn chưa đủ sức răn đe, khiến tình trạng vi phạm tiếp tục diễn ra.
Vaccine phòng dịch tả heo châu Phi đã được triển khai tiêm phòng nhưng mới chỉ dừng ở con số khiêm tốn, với hơn 1 triệu con heo được tiêm, chiếm chưa đến 3,5% tổng đàn trên toàn quốc. Các trang trại lớn chủ động tiêm phòng, thực hiện nghiêm ngặt biện pháp an toàn sinh học, trong khi các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chần chừ, thậm chí nghi ngại về hiệu quả của vaccine.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang xem xét đưa vaccine tả heo châu Phi vào danh mục tiêm bắt buộc. Đồng thời, các giải pháp siết chặt kiểm soát giết mổ, xử phạt nghiêm các hành vi buôn bán thịt heo nhiễm bệnh cũng đang được đề xuất nhằm ngăn chặn sự lây lan.
Từ thực tế các điểm nóng như Cao Bằng hay Quảng Trị, có thể thấy rằng, nếu không kiểm soát chặt chẽ từ cơ sở, dịch bệnh sẽ tiếp tục lan rộng và gây thiệt hại nặng nề. Giải pháp căn cơ là nâng cao ý thức người dân, tăng cường giám sát tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ và xử lý dứt điểm các vi phạm.
