Tin tứcTheo tờ trình, dự thảo luật bổ sung quy định về vị trí của báo chí nhằm khẳng định tính cách mạng, lịch sử và vai trò định hướng dư luận xã hội của báo chí Việt Nam, hướng đến mục tiêu xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.
Dự thảo cũng mở rộng không gian hoạt động của báo chí, bổ sung nguyên tắc về mô hình kinh tế báo chí và phương thức vận hành trong bối cảnh chuyển đổi số, tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị.
Một điểm đáng chú ý là dự thảo lần đầu tiên đưa khái niệm “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”, được hiểu là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, gồm báo in, phát thanh, truyền hình, điện tử và các nền tảng truyền thông số.
Theo quy định mới, các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện sẽ được hưởng cơ chế tài chính đặc thù, được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí toàn quốc do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Các cơ quan báo, đài phát thanh và truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình và sản phẩm báo chí được xác định là đối tượng chủ yếu.
Về hoạt động trên không gian mạng, dự thảo quy định cơ quan báo chí phải tuân thủ pháp luật về an ninh mạng và thông báo với cơ quan quản lý nhà nước khi mở kênh nội dung trực tuyến. Mọi sản phẩm phát hành trên nền tảng số của cơ quan báo chí được xác định là sản phẩm báo chí chính thức.
Ngoài ra, dự luật còn mở rộng các nguồn thu hợp pháp của cơ quan báo chí, gồm doanh thu từ bán quyền nghe, xem tác phẩm báo chí, cho phép khai thác và sử dụng lại nội dung, liên kết sản xuất, dịch vụ sự nghiệp công, và nguồn tài trợ nghiên cứu khoa học.
Thẩm tra nội dung dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết Ủy ban thống nhất với việc bổ sung khái niệm “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”. Tuy nhiên, ông đề nghị làm rõ tiêu chí xác định, nội hàm và cơ chế tài chính đặc thù đối với các cơ quan này.
Đáng chú ý, ông Vinh cho biết có ý kiến đề nghị xem xét mở rộng phạm vi, cho phép bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc đơn vị có uy tín, vị trí vững chắc trong hoạt động báo chí.
Đối với khái niệm “kinh tế báo chí”, Ủy ban đề nghị cần nghiên cứu cụ thể hơn, bảo đảm sự thống nhất giữa tự chủ tài chính và đầu tư công, đồng thời tạo hành lang pháp lý để các cơ quan báo chí tăng nguồn thu hợp pháp mà vẫn giữ vững tính định hướng chính trị và xã hội.
Về hoạt động trên không gian mạng, Ủy ban cũng đề nghị bổ sung quy định bảo vệ kênh nội dung của cơ quan báo chí, nhất là trong trường hợp bị xâm nhập, sửa đổi hoặc phát tán thông tin vi phạm pháp luật. Ngoài ra, cần quy định rõ trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội nước ngoài khi để xảy ra vi phạm liên quan đến nội dung báo chí.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng kiến nghị bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền tác giả và quyền liên quan đối với sản phẩm báo chí có sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), phù hợp với bối cảnh công nghệ truyền thông hiện nay.
