Tại tổ TPHCM (gồm 46 đại biểu của 3 địa phương cũ: TPHCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu), câu chuyện “tổ chức bộ máy sau sáp nhập” và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trở thành tâm điểm.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến (TPHCM) nêu thực trạng: sau sắp xếp theo mô hình 2 cấp, khối tỉnh đang dư thừa cán bộ, công chức, trong khi xã, phường, đặc khu lại thiếu nghiêm trọng nhân lực chuyên môn. Ở cấp cơ sở, có phòng ban chỉ vài người phải “ôm” nhiều lĩnh vực (kinh tế, văn hóa, xã hội…) dẫn đến quá tải và nguy cơ giảm chất lượng phục vụ.
Theo bà Yến, nguyên nhân chính là sắp xếp mang tính cơ học, chưa dựa trên đề án vị trí việc làm khiến phân bổ nhân sự lệch pha: “Cấp tỉnh nhiều vị trí nhưng thiếu việc; cấp cơ sở thừa việc nhưng thiếu người”.
Bà kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành mở cơ chế điều chuyển dọc từ tỉnh xuống cơ sở, đồng thời rà soát sắp xếp lại thang bậc, chức danh tương đương để không “tắc” về chức vụ khi tăng cường cán bộ.
Bà Yến nêu ví dụ: “Chức danh ở cơ sở đã đủ nếu ‘điều’ người xuống thì xếp chức danh nào? Nhiều sở có cả chục phó giám đốc; đưa xuống cơ sở phải có khung tương đương để bố trí hợp lý, minh bạch”.
Đại biểu Hà Phước Thắng (TPHCM) đề nghị sớm ban hành định mức biên chế theo quy mô dân số và diện tích cho từng đơn vị hành chính. Thực tế cho thấy có nơi thừa cán bộ trong khi địa bàn rộng, dân số lớn lại thiếu người phục vụ tại trung tâm hành chính công, phòng kinh tế, phòng văn hóa - xã hội.
“Phải có chuẩn định lượng để bố trí biên chế phù hợp từ đó nâng chất phục vụ hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp và quản trị địa bàn hiệu quả. Khi nhân sự hợp lý, chuyển đổi số mới giảm tải thực sự cho cán bộ”, ông nói.
Một ách tắc khác được nhiều đại biểu chung quan điểm: đề án vị trí việc làm chậm hoàn thiện khiến một người làm 2-3 việc nhưng chức trách tiêu chuẩn, kỹ năng, đãi ngộ chưa tương xứng.
Ông Hà Phước Thắng nhắc lại chỉ đạo tại một hội nghị gần đây của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh: phải sớm ban hành đề án vị trí việc làm để “mỗi người biết rõ mình làm gì, làm tới đâu” đi kèm kế hoạch đào tạo bồi dưỡng nâng năng lực.
Về thu nhập, ông nhấn mạnh: “Nếu khối lượng tăng gấp 2-3 lần mà chế độ vẫn như cũ thì khó giữ chân người giỏi và thu hút nhân lực mới. Cần lương, phụ cấp, hỗ trợ xứng đáng đặc biệt cho cán bộ cấp xã, phường, đặc khu nơi "đụng việc" nhiều nhất”.


