34 tỉnh, thành mới nhanh chóng ổn định bộ máy
Theo báo cáo từ Bộ Nội vụ, sau khi 34 tỉnh, thành phố mới được thành lập, các địa phương đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND) và đi vào hoạt động ổn định. Một trong những điểm sáng đáng chú ý là sự ra đời và hoạt động hiệu quả của Trung tâm Phục vụ hành chính công tại cấp xã.
Tính đến ngày 19/8, cả nước có 3.139 trung tâm cấp xã đã được thành lập, trở thành đầu mối trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.
Chỉ trong vòng chưa đầy hai tháng, gần 4,4 triệu hồ sơ đã được tiếp nhận và xử lý, trong đó 74,7% hồ sơ được giải quyết trực tuyến. Con số này cho thấy sự thích ứng nhanh chóng của cả hệ thống chính quyền lẫn người dân với phương thức làm việc mới.
Để tạo hành lang pháp lý thông suốt, Chính phủ đã ban hành 30 nghị định, các bộ ngành ban hành 66 thông tư, tạo cơ sở cho việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn xuống cơ sở.

Thách thức từ cấp xã: Nhân sự và năng lực
Tuy đạt được kết quả bước đầu, quá trình vận hành mô hình 2 cấp vẫn bộc lộ nhiều khó khăn. Tại cấp xã nay trở thành trung tâm, nơi trực tiếp giải quyết phần lớn công việc hành chính tình trạng thiếu cán bộ có chuyên môn sâu, sự chênh lệch về chất lượng nhân sự giữa các địa phương đang là rào cản lớn.
Không ít cán bộ còn lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ mới được phân cấp, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ số được ứng dụng mạnh mẽ. Bài toán nhân sự trở nên cấp thiết đòi hỏi phải vừa đủ số lượng, vừa đảm bảo chất lượng để đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Trước thực tế này, nhiều tỉnh, thành phố đã chủ động tìm giải pháp linh hoạt.
Thanh Hóa tổ chức tập huấn chuyên môn, xử lý vướng mắc theo tuần để kịp thời hỗ trợ các xã, phường.
Cà Mau công khai 43 số điện thoại “đường dây nóng” của Sở Nội vụ để tư vấn, hướng dẫn trực tiếp cho cấp xã, đảm bảo không bị gián đoạn thủ tục.
Nghệ An yêu cầu các sở, ngành biệt phái tối thiểu 5% cán bộ về cơ sở, đồng thời điều động nhân sự từ xã thừa sang xã thiếu, ưu tiên vùng khó khăn.
Đà Nẵng ngoài huy động thanh niên tình nguyện còn phân bổ 105 sinh viên công nghệ thông tin về xã, phường để hỗ trợ cán bộ, người dân trong chuyển đổi số và xử lý thủ tục trực tuyến.

Những chuyển động này thể hiện tinh thần chủ động đổi mới từ cơ sở giúp chính quyền địa phương dần vận hành trơn tru, sát dân và gần dân hơn.
Song song với nỗ lực của các địa phương, nhiều bộ ngành cũng đã trực tiếp cử cán bộ xuống hỗ trợ. Bộ Nội vụ, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Bộ Tài nguyên - Môi trường… đều có đội ngũ hướng dẫn chuyên môn, tháo gỡ khó khăn ngay tại cơ sở.
Tại cuộc họp Chính phủ đánh giá sau hai tháng triển khai, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định mô hình 2 cấp đã vận hành tương đối ổn định, cho thấy tính đúng đắn của chủ trương. Ông nhấn mạnh kết quả đạt được có được nhờ sự đồng lòng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị; sự chỉ đạo, điều hành thống nhất từ Trung ương tới địa phương; cùng sự ủng hộ của người dân và doanh nghiệp.
Dù vậy, Thủ tướng cũng chỉ ra nhiều khó khăn cần tháo gỡ trong giai đoạn đầu: Sắp xếp, bố trí nhân sự, đặc biệt là tại cấp xã; Cơ sở hạ tầng, tài chính, ngân sách chưa đồng bộ; Số hóa dữ liệu, kết nối hạ tầng số còn hạn chế; Vấn đề bàn giao tài sản, sắp xếp trụ sở công, nhà ở cán bộ về hưu; Vướng mắc về đất đai, tài chính, chế độ chi trả cho cán bộ nghỉ hưu sớm.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục rà soát, điều chỉnh thể chế, đảm bảo hành lang pháp lý đủ mạnh để triển khai. Đồng thời, phải đặt nhiệm vụ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp lên hàng đầu, không để tồn đọng, chậm trễ.
Ông giao Bộ Nội vụ tiếp tục hướng dẫn vận hành hiệu quả; Bộ Tài chính khai thác cơ sở vật chất dôi dư, tránh lãng phí; Bộ Khoa học và Công nghệ xử lý trục trặc về hạ tầng số, hoàn thiện công cụ đo lường, giám sát trước 10/9.
Việc thiết lập chính quyền địa phương 2 cấp không chỉ là cải cách kỹ thuật mà còn là lời cam kết về một nền hành chính liêm chính, phục vụ, hiện đại. Đây là chặng đường dài, đòi hỏi sự kiên trì, đổi mới sáng tạo từ từng cán bộ và cơ quan.