Dự thảo luật dự kiến sẽ được trình tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, với nhiều nội dung đáng chú ý, đặc biệt là đề xuất tăng mức phạt tiền tối đa trong một loạt lĩnh vực quan trọng.
Theo tờ trình, việc sửa đổi nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm hành chính nghiêm trọng, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thường xuyên xảy ra vi phạm, gây ảnh hưởng lớn đến tính mạng, tài sản của người dân.
Cụ thể, trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, mức phạt tiền tối đa được đề xuất tăng từ 50 triệu đồng lên 200 triệu đồng.
Lĩnh vực an ninh mạng và an toàn thông tin mạng cũng được đề xuất nâng mức xử phạt từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng.
Với lĩnh vực giao thông đường bộ – vốn đang là điểm nóng về vi phạm – mức phạt tối đa sẽ được nâng từ 75 triệu đồng lên 150 triệu đồng.
Lĩnh vực đê điều có thể bị xử phạt đến 250 triệu đồng, tăng đáng kể so với mức 100 triệu đồng hiện hành.
Một số lĩnh vực như xây dựng, đất đai, thị trường bất động sản, lâm nghiệp, quản lý tài nguyên và môi trường biển... có thể chịu mức phạt tiền tối đa lên đến 500 triệu đồng.
Đặc biệt, các lĩnh vực nhạy cảm, có tính đặc thù như quản lý vùng biển, thềm lục địa, năng lượng nguyên tử, tiền tệ, ngân hàng, dầu khí, khoáng sản, bảo vệ môi trường và thủy sản được đề xuất áp dụng mức phạt kịch trần – lên đến 1 tỉ đồng.
Dự luật cũng đề xuất bổ sung xử lý vi phạm trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh – lĩnh vực chưa có trong luật hiện hành – với mức phạt tối đa là 30 triệu đồng.
Đây được coi là bước tiến nhằm nâng cao hiệu lực pháp luật và bảo vệ quyền công dân.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho biết cơ bản đồng thuận với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, cơ quan này đề nghị cần làm rõ thêm lý do và cơ sở xác định mức phạt tối đa ở từng lĩnh vực, đảm bảo tính hợp lý và khả năng thực thi trong thực tế.
Theo Chính phủ, các mức xử phạt được điều chỉnh nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật nhưng vẫn phải bảo đảm không tạo áp lực quá lớn cho người vi phạm, tránh hình sự hóa các hành vi hành chính.
Dự thảo luật sửa đổi này được đánh giá là một trong những nỗ lực cải cách mạnh mẽ về chính sách xử phạt hành chính trong bối cảnh các hành vi vi phạm ngày càng đa dạng và tinh vi.