Tin tứcCác bác sỹ cảnh báo số lượng ca bệnh tăng, độ tuổi sử dụng ngày càng trẻ hóa, có trường hợp bắt đầu từ 10–11 tuổi.
Bác sỹ Nguyễn Thành Long – Phó Trưởng phòng M2 – cho biết trẻ tuổi dậy thì dễ bị lôi kéo, muốn thử cái mới. Các chất thường gặp gồm cần sa, ketamine, cùng các chế phẩm mới như “cỏ Mỹ”, tem giấy, bùa lưỡi, thuốc lá điện tử, bóng cười, bánh trộn tinh dầu cần sa, tinh dầu cần sa tổng hợp (ADB). Những sản phẩm này được đóng gói bắt mắt, giá chỉ vài trăm nghìn đồng, dễ ngụy trang.
Theo bác sỹ Long, việc lạm dụng chất kích thích có thể biến đổi chất dẫn truyền thần kinh, gây suy giảm trí nhớ, mất ngủ, rối loạn tình dục, rối loạn hành vi.
Một trường hợp điển hình là bệnh nhân nữ 21 tuổi, tiền sử khỏe mạnh, học hết lớp 12 rồi ở nhà phụ giúp bố mẹ. Khoảng 5 năm trước, khi mới ở tuổi vị thành niên, bệnh nhân dùng N₂O, ketamine, cần sa… do bạn bè rủ rê. Ban đầu chỉ dùng khi tụ tập, nhưng dần tăng tần suất và liều lượng. Khi không dùng, bệnh nhân bồn chồn, chán nản. Sau một thời gian, xuất hiện ảo thanh, tự nói một mình, dễ cáu gắt, thậm chí đánh mẹ.
Sau điều trị chuyên khoa, tình trạng cải thiện, nhưng 3–4 tháng sau khi tự bỏ thuốc, triệu chứng tái phát. Lần nhập viện gần đây, bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng nhiều loại ma túy với triệu chứng hỗn hợp. Sau 25 ngày điều trị, bệnh nhân ổn định.
Bác sỹ Bùi Văn Toàn cảnh báo ở tuổi vị thành niên, trẻ muốn khẳng định bản thân nhưng nhận thức hạn chế, dễ sa vào lệ thuộc. Hiện nay, việc tiếp cận chất gây nghiện dễ dàng hơn trước, giá thành không quá cao, có thể mua dưới dạng bánh kẹo, thuốc lá điện tử, tinh dầu.
Các nghiên cứu cho thấy người hút thuốc lá ở tuổi 11–19 có nguy cơ rối loạn tâm thần cao hơn. Sử dụng thuốc lá hàng ngày liên quan tới tăng nguy cơ và khởi phát sớm bệnh rối loạn tâm thần. Nhiều gene liên quan rối loạn tâm thần trùng lặp với gene liên quan hút thuốc.
Bác sỹ khuyến cáo phụ huynh cần quan sát kỹ con, nhất là khi có thay đổi đột ngột về tâm trạng, thói quen. Nếu nghi ngờ, cần đưa trẻ đi khám và tư vấn sớm. Với trẻ đã sử dụng chất, gia đình cần đồng hành, giúp trẻ thay đổi hành vi, xử lý nguyên nhân stress hay áp lực thể hiện bản thân, ngăn tái sử dụng.
Dấu hiệu nhận biết trẻ dùng chất gồm: thành tích học giảm, bỏ học, kết giao nhóm bạn mới bất thường; chi tiêu nhiều không rõ lý do; cảm xúc thất thường, dễ kích động; khi không dùng chất thì bứt rứt, buồn rầu, mất ngủ. Giữ kênh giao tiếp với trẻ là yếu tố quan trọng để phát hiện và can thiệp kịp thời.
