Tin tứcTheo số liệu Globocan 2022 (Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế - IARC, Tổ chức Y tế Thế giới), Việt Nam ghi nhận 180.480 ca ung thư mới và 120.184 ca tử vong. Hiện có hơn 409.000 người đang sống chung với ung thư trong 5 năm gần nhất. Với tỷ lệ này, Việt Nam xếp thứ 20 ở châu Á và thứ 101 thế giới.
Các loại ung thư phổ biến có sự khác biệt giữa hai giới. Ở phụ nữ, ung thư vú chiếm tỷ lệ cao nhất, trong khi ở nam giới, ung thư gan và phổi chiếm ưu thế. Dưới đây là 5 loại ung thư có số ca mắc nhiều nhất tại Việt Nam.
Ung thư vú dẫn đầu với 24.563 ca mắc mới, chiếm 13,6% tổng số. Bệnh gần như chỉ xảy ra ở nữ, thường ở độ tuổi trung niên. Ngoài yếu tố di truyền chiếm khoảng 5-7%, phần lớn liên quan đến lối sống như sinh con muộn, không sinh con, dậy thì sớm, mãn kinh muộn, hút thuốc, uống rượu.
Đặc biệt, phụ nữ hút thuốc hoặc uống rượu trong 5 năm đầu sau khi có kinh nguyệt có nguy cơ mắc ung thư vú trước tuổi 50 cao hơn 70%. Tuy vậy, đây cũng là loại ung thư có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm.
Ung thư gan là loại phổ biến nhất ở nam giới với 24.502 ca mới trong năm 2022, trong đó gần 19.000 ca là nam. Nguyên nhân gắn liền với viêm gan B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ, béo phì hoặc độc tố aflatoxin trong thực phẩm. Thói quen uống rượu bia, hút thuốc và ô nhiễm môi trường cũng là yếu tố nguy cơ. Dù có thể điều trị bằng phẫu thuật, ghép gan ở giai đoạn sớm, song đa số ca bệnh phát hiện muộn khiến tỷ lệ tử vong cao.
Ung thư phổi có 24.426 ca mắc mới, chiếm 13,5% tổng số, chủ yếu ở nam giới. Khoảng 90% trường hợp liên quan trực tiếp đến thuốc lá. Người hút thuốc có nguy cơ mắc cao gấp 20 lần so với người không hút. Do bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu, nhiều trường hợp chỉ được chẩn đoán khi đã muộn, làm giảm khả năng điều trị.
Ung thư đại trực tràng đứng thứ tư với 16.835 ca mắc, chiếm 9,3%, phân bố gần như đồng đều giữa hai giới. Nguyên nhân bao gồm yếu tố di truyền, tuổi tác, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít rau xanh, thừa cân, hút thuốc, uống rượu bia. Các bệnh đường tiêu hóa mạn tính như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn cũng làm tăng nguy cơ. Nếu phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi có thể đạt 90%.
Ung thư dạ dày có 16.277 ca mới, chiếm 9%. Triệu chứng ban đầu thường mơ hồ như chán ăn, khó tiêu, đau thượng vị, dễ bị bỏ qua. Khi phát hiện muộn, điều trị khó khăn, tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ khoảng 15%. Phẫu thuật kết hợp hóa trị, xạ trị và điều trị đích là phương pháp chính, song tầm soát định kỳ vẫn là yếu tố then chốt để nâng cao cơ hội sống còn.
Các chuyên gia khuyến nghị người dân cần chú trọng tầm soát, thay đổi lối sống, duy trì chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý để giảm nguy cơ ung thư.
