Giá điện hai thành phần sẽ thí điểm từ 2026

Bộ Công Thương vừa công bố dự thảo lộ trình triển khai giá bán lẻ điện hai thành phần một cơ chế tính giá mới nhằm tách bạch tiền trả cho công suất đăng ký và điện năng tiêu thụ thực tế.

Theo kế hoạch, cơ chế này sẽ được áp dụng theo bốn giai đoạn.

Giai đoạn 1 (2025 - giữa 2026): Tập trung khảo sát và thu thập dữ liệu từ nhóm khách hàng sản xuất đang tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp với các nhà máy năng lượng tái tạo. Dữ liệu về sản lượng điện, đặc điểm sử dụng sẽ là cơ sở để tính toán và xây dựng khung biểu giá thử nghiệm.

Giai đoạn 2 (1-2026 đến 6/2026): Tiến hành truyền thông và phát hành hóa đơn song song theo cơ chế giá điện hai thành phần nhưng không áp dụng cho thanh toán thực tế. Đây là bước “làm quen” để khách hàng và doanh nghiệp hiểu rõ cách tính và tác động đến chi phí.

Giai đoạn 3 (7/2026 đến 7/2027): Thử nghiệm chính thức, khách hàng thí điểm sẽ thanh toán trực tiếp theo biểu giá mới. Bộ Công Thương sẽ theo dõi phản ứng, đánh giá sự thay đổi hành vi sử dụng điện, tác động đến phụ tải và doanh thu của ngành điện.

Giai đoạn 4 (từ 8/2027): Tổng kết hiệu quả và mở rộng áp dụng cho nhiều nhóm khách hàng hơn, trong đó có cả hộ tiêu dùng sinh hoạt nếu điều kiện cho phép.

Rsz_Tho-Dien-01
Giá điện 2 thành phần sẽ đảm bảo công bằng, minh bạch hơn - Ảnh: EVN

EVN sẽ là đơn vị xây dựng, tính toán và đề xuất biểu giá hai thành phần trình Bộ Công Thương phê duyệt. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đồng thời có trách nhiệm triển khai hóa đơn song song, tham gia truyền thông cũng như theo dõi, đánh giá kết quả thử nghiệm để kiến nghị điều chỉnh.

Theo đại diện EVN, việc áp dụng sẽ khởi đầu với nhóm khách hàng ngoài sinh hoạt như sản xuất, thương mại, dịch vụ trước khi tính đến mở rộng cho hộ gia đình. Lộ trình này nhằm đảm bảo tính khả thi, tránh gây sốc với khách hàng vốn chưa quen với mô hình giá điện mới.

Lộ trình hiện tại chậm hơn so với đề xuất của EVN tháng 11/2024, tập đoàn này mong muốn áp dụng thử nghiệm ngay trong năm 2025. Việc lùi thời gian được cho là cần thiết để có thêm thời gian chuẩn bị về pháp lý, truyền thông và hạ tầng công nghệ đo đếm, hóa đơn điện tử.

Mô hình giá này giúp phản ánh chính xác hơn chi phí sản xuất và cung ứng điện. Người sử dụng đăng ký công suất càng cao sẽ phải trả phí công suất tương ứng, thay vì chỉ dựa vào số điện tiêu thụ. Điều này khuyến khích khách hàng tối ưu công suất đăng ký, tránh tình trạng đăng ký dư thừa nhưng ít sử dụng gây lãng phí cho hệ thống.

Cơ chế này cũng tiệm cận thông lệ quốc tế, thúc đẩy minh bạch trong cơ cấu giá điện qua đó góp phần ổn định thị trường và nâng cao niềm tin của khách hàng.

Bình luận