Vật thể bí ẩn phát sóng đều đặn mỗi 44 phút gây sốc giới thiên văn

VOH - Các nhà thiên văn học vừa công bố một phát hiện gây sửng sốt: một vật thể bí ẩn ngoài không gian phát ra đồng thời sóng vô tuyến và tia X theo chu kỳ đúng 44 phút điều chưa từng được ghi nhận.

Vật thể này được đặt tên là ASKAP J1832-0911, phát hiện lần đầu qua kính thiên văn vô tuyến ASKAP tại Úc.

Theo bài nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature ngày 28/5, vật thể phát ra một chuỗi tín hiệu kéo dài khoảng 2 phút, sau đó “im lặng” trong 42 phút rồi lặp lại chu kỳ đều đặn như đồng hồ.

Đáng kinh ngạc hơn, Đài quan sát tia X Chandra của NASA cũng ghi nhận hiện tượng này đồng thời qua sóng tia X đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử một vật thể thiên văn kiểu này được phát hiện phát cả sóng vô tuyến và tia X cùng lúc.

"Vật thể này hoàn toàn khác biệt với bất cứ thứ gì chúng tôi từng quan sát trước đây. Có thể là một sao chết với từ trường cực mạnh, hoặc một dạng vật lý hoàn toàn mới mà chúng ta chưa từng biết tới", nhà thiên văn Andy Wang từ Đại học Curtin (Úc) chia sẻ.

f3dtq9n5aibyqp9igbwxzr-1748489845209-1748489847300469679880
Vị trí của ASKAP J1832-0911, lần đầu tiên được phát hiện qua kính thiên văn vô tuyến ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) tại Úc - Ảnh: Ziteng (Andy) Wang, ICRAR

Hiện các nhà khoa học đưa ra hai giả thuyết khả dĩ:

Magnetar – phần lõi siêu đặc của một ngôi sao đã chết với từ trường cực mạnh.

Hệ sao đôi – nơi một sao lùn trắng có từ tính dị thường tương tác với sao đồng hành.

Cả hai giả thuyết vẫn không giải thích được đầy đủ hiện tượng phát ra cả hai loại bức xạ radio và tia X của ASKAP J1832-0911.

Vật thể này được xếp vào nhóm LPT (Long-Period Transients) nhóm vật thể cực hiếm trong thiên văn, có chu kỳ phát tín hiệu kéo dài từ hàng phút đến hàng giờ. Khác với pulsar thông thường (chu kỳ chỉ vài giây), LPT giống như “ngủ đông” giữa các lần phát xung.

Từ năm 2022 đến nay, giới thiên văn mới chỉ phát hiện khoảng 10 vật thể LPT và ASKAP J1832-0911 là cá thể đầu tiên phát ra đồng thời cả hai loại sóng.

"Nếu chúng ta đã phát hiện được một rất có thể còn nhiều vật thể LPT khác đang ẩn mình ngoài kia", nhà nghiên cứu Nanda Rea (Viện Không gian Catalan, Tây Ban Nha) nhận định. “Việc phát ra tia X giúp mở ra hướng tiếp cận hoàn toàn mới để giải mã nguồn gốc những tín hiệu lạ trong vũ trụ”.

Các nhà khoa học hiện đang kêu gọi mở rộng tìm kiếm bằng cách kết hợp kính thiên văn đa bước sóng đặc biệt giữa sóng vô tuyến và tia X để xác định thêm các vật thể tương tự.

Phát hiện này không chỉ làm phong phú thêm bản đồ vũ trụ, mà còn có thể gợi mở những bước đột phá mới trong vật lý thiên văn, thậm chí có thể dẫn đến việc viết lại một phần các định luật vật lý hiện tại.

Bình luận