Ngày 5/8, một nhóm khảo cổ học quốc tế đang khai quật tại rừng rậm Lastourville, tỉnh Ogooué-Lolo, Gabon, nhằm tìm hiểu cách con người tiền sử sinh sống và thích nghi với biến đổi môi trường.
Khu vực này, từng là đại dương cách đây 2 tỷ năm, nay là rừng nhiệt đới với các hang động dolomit. Hang Youmbidi, do nhà khảo cổ người Pháp Richard Oslisly dẫn đầu, là tâm điểm nghiên cứu.

Các hiện vật như công cụ đá từ trước 10.000 năm TCN cho thấy dấu vết chế tác tinh xảo, minh chứng sự hiện diện lâu dài của con người tại đây.
Nhóm khảo cổ phát hiện mũi tên, mảnh dolomit, thạch anh và đá jasper, mang dấu vết chế tác từ 10.000 năm trước, cùng một mảnh gốm 6.500 năm tuổi, cổ nhất Trung Phi. Đặc biệt, một chiếc răng người có thể chứa ADN mở ra triển vọng nghiên cứu di truyền học cổ đại.
Theo ông Oslisly, với 45 năm nghiên cứu tại Trung Phi, khu vực rừng rậm như Gabon ẩn chứa nhiều bí mật về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, khác với các nghiên cứu trước đây tập trung ở Sahara hay Ai Cập.
Ông Geoffroy de Saulieu, chuyên gia Viện Nghiên cứu Phát triển Pháp (IRD), cho biết hang Youmbidi cung cấp dữ liệu quý giá về lối sống, ngôn ngữ và tổ chức xã hội của cộng đồng cổ đại.

Nhóm thu thập gốm, xương, than củi và răng người để tái hiện thế giới đã mất. Một hạt chuỗi vỏ ốc từ 3.300-4.900 năm trước cho thấy cư dân thời đó có phong cách sống và thẩm mỹ tinh tế, phá vỡ quan niệm về sự hoang dã của người tiền sử, theo ông de Saulieu.
Chuyên gia khí hậu cổ đại Yannick Garcin nhấn mạnh khu vực Trung Phi, trong kỷ Holocene 12.000 năm qua, trải qua nhiều biến động khí hậu và sinh thái. Các phát hiện tại Youmbidi giúp hiểu rõ cách con người tiền sử thích nghi với biến đổi khí hậu, rút ra bài học cho hiện tại.
Công tác khai quật được Cơ quan Quản lý Công viên Quốc gia Gabon hỗ trợ, với các hiện vật như gốm và công cụ đá cung cấp bằng chứng về sự phát triển văn minh sớm tại khu vực rừng rậm Trung Phi.
Ông Oslisly kêu gọi đầu tư sâu rộng hơn cho khảo cổ tại khu vực này, nhấn mạnh rằng hiểu biết về mối quan hệ giữa con người và môi trường trong quá khứ sẽ giúp nhân loại ứng phó hiệu quả hơn với biến đổi khí hậu hiện nay. Các hiện vật từ Youmbidi đang được phân tích kỹ lưỡng để làm rõ thêm về văn hóa và sự thích nghi của con người cổ đại.