Tin tứcChiếc răng cá voi này được phát hiện vào năm 2018 tại địa điểm khảo cổ Valencina, phía tây nam Tây Ban Nha. Chiếc răng có chiều dài 17 cm, chiều rộng 7 cm và nặng hơn 0,5 kg.
Theo nghiên cứu, được công bố trên tạp chí PLOS One, đây là mẫu hóa thạch đầu tiên được xác định có niên đại vào thời kỳ đồ đồng trên bán đảo Iberia.
Các nhà khoa học cho biết, chiếc răng này có thể đã được thu thập từ một bờ biển và được các nghệ nhân thời kỳ đồ đồng gia công tỉ mỉ.
Những người thợ thủ công sống tại ngôi làng ven biển này – cách đây khoảng 5.300 đến 4.150 năm – có thể đã dùng chiếc răng này để chế tác các món đồ trang sức hoặc vật phẩm mang ý nghĩa biểu tượng.
Răng cá nhà táng đầu tiên được tìm thấy tại bán đảo Iberia thời kỳ đồ đồng. - Ảnh: Independent.
Nghiên cứu cũng lưu ý rằng, sau khi được gia công, hóa thạch đã được chôn cất có chủ đích, thể hiện qua các dấu vết hao mòn và lớp vỏ cứng bao phủ bề mặt của nó.
Những phát hiện này đã góp phần bổ sung thêm hiểu biết của giới khảo cổ học về việc sử dụng răng và xương để chế tác đồ trang trí, nhạc cụ và tượng điêu khắc kể từ thời kỳ đồ đá cũ, cách nay gần 40.000 năm.
Với vẻ ngoài độc đáo, độ bền cao và có tính chất dễ gia công, răng và xương từng là vật liệu quan trọng trong hoạt động thương mại và sinh hoạt văn hóa – xã hội của các nền văn minh cổ đại.
Tuy nhiên, phần lớn những kiến thức hiện nay về răng và xương thời tiền sử chỉ dựa vào các nghiên cứu từ các loài động vật trên cạn như voi, hà mã, hươu và gấu. Trong khi đó, vai trò của loại vật liệu quý hiếm này từ động vật biển vẫn còn ít được biết đến.
Qua phân tích hóa thạch, các nhà khoa học cho biết, đây là răng của một con cá nhà táng trưởng thành, với dấu tích ăn mòn do giun, hàu bám vào và có khả năng từng bị cá mập cắn, cho thấy nó đã nằm dưới đáy biển trong một khoảng thời gian trước khi dạt vào bờ.
Các nhà nghiên cứu cũng ghi nhận rõ dấu hiệu can thiệp của con người trên chiếc răng này, như các vết khoan và đường cắt rõ ràng không thể hình thành tự nhiên.
Những bằng chứng này khiến các nhà nghiên cứu kết luận rằng, con cá voi này có khả năng đã chết tự nhiên, sau đó xác chìm xuống đáy biển và một trong những chiếc răng của nó đã trôi dạt vào bờ, rồi được người Iberia cổ đại phát hiện và sử dụng.
Theo nghiên cứu, dù chưa có hóa thạch răng và xương nào được xác định chắc chắn là từ răng cá nhà táng, nhưng những phát hiện gần đây về răng có nguồn gốc từ biển tại các khu vực khảo cổ ở châu Âu đang mở ra hướng tiếp cận mới trong nghiên cứu vai trò của tài nguyên biển đối với các xã hội thời tiền sử.
