Tin tứcTrong nhiều năm, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) đổ lỗi cho các công ty thực phẩm, cáo buộc họ thiết kế đồ ăn nhẹ và đồ ngọt để gây nghiện như cocaine hay nicotine. Trong khi đó, công chúng lại cho rằng béo phì là do thiếu ý chí, rằng mọi người có thể dừng ăn nếu thực sự muốn.
Tuy nhiên, cuộc tranh cãi này đang làm lu mờ những nghiên cứu tiềm năng có thể thay đổi cách chúng ta hiểu về tăng cân. Thậm chí, một số quan chức y tế còn bị cáo buộc can thiệp vào các nghiên cứu không phù hợp với quan điểm chính thống của cơ quan.
Kevin Hall, một nhà khoa học hàng đầu về chế độ ăn uống và béo phì tại Viện Y tế Quốc gia (NIH) đã nghỉ việc sau khi ông cho rằng, các quan chức đã can thiệp, hạn chế ông thảo luận về kết quả nghiên cứu của mình.
Nghiên cứu mang tính bước ngoặt năm 2019 của Hall đã chỉ ra mối liên hệ không thể phủ nhận giữa thực phẩm siêu chế biến (UPF) và tình trạng tăng cân. Nghiên cứu cho thấy UPF – loại thực phẩm chiếm khoảng 53% chế độ ăn trung bình của người Mỹ (theo CDC) – là tác nhân chính.
Trong thí nghiệm có kiểm soát nghiêm ngặt của Hall, các tình nguyện viên được luân phiên ăn hai chế độ ăn (siêu chế biến và chế biến tối thiểu) với cùng hàm lượng protein, carbohydrate, chất béo, natri và chất xơ.
Kết quả cho thấy, trong giai đoạn ăn thực phẩm siêu chế biến, những người tham gia tiêu thụ thêm trung bình 500 calo mỗi ngày và tăng vài cân, mặc dù họ cho biết cả hai chế độ ăn đều hấp dẫn như nhau.
Điều này bác bỏ quan niệm đơn giản rằng đồ ăn vặt gây ăn quá nhiều chỉ vì nó ngon.
Hall và nhóm cộng sự đã đào sâu hơn và tìm ra một manh mối quan trọng. Thực phẩm mà mọi người có xu hướng tiêu thụ quá mức thường tuân theo một mô hình: chúng giàu natri và tinh bột, hoặc ngọt và béo, hoặc béo và nhiều natri.
Tera Fazzino, chuyên gia về chứng nghiện tham gia nhóm nghiên cứu, định nghĩa những thực phẩm này là "siêu ngon miệng" (hyperpalatable).
Fazzino giải thích rằng, thực phẩm siêu chế biến có thể không chỉ gây nghiện (kích hoạt cơn thèm tương tự như rượu), mà còn có thể phá vỡ cơ chế truyền tín hiệu của cơ thể báo hiệu cảm giác no.
Mặc dù một số thí nghiệm của Hall cho thấy sự gia tăng dopamine ở một số người sau khi uống sữa lắc siêu chế biến – tương tự như ma túy – phản ứng này không tương quan trực tiếp với mức độ béo phì của họ, làm phức tạp hóa luận điểm về "nghiện thực phẩm".
Tuy nhiên, nghiên cứu đang tiến hành của Hall mở ra một hướng đi đầy hứa hẹn. Bằng cách so sánh UPF thông thường với UPF đã được điều chỉnh công thức để không còn "siêu ngon miệng", kết quả sơ bộ cho thấy có những cách để tạo ra thực phẩm tiện lợi, rẻ tiền và ngon miệng mà không dẫn đến tăng cân.
Kết quả này không đổ lỗi, mà thay vào đó, có thể dẫn đến những thay đổi thực sự trong ngành công nghiệp thực phẩm, giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng.
