Tin tứcKhám phá này không chỉ nâng tổng số hồ đang hoạt động đã được ghi nhận lên 231 mà còn mở ra một cái nhìn hoàn toàn mới về hệ thống thủy văn ẩn giấu, vốn có thể quyết định tương lai của mực nước biển toàn cầu.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications nhấn mạnh tầm quan trọng của những "đường thủy bí mật" này trong việc tác động đến chuyển động của sông băng và sự ổn định của Băng Nam Cực.
Các hồ mới nằm sâu vài km dưới bề mặt gần Nam Cực - Ảnh: AFP
Việc nghiên cứu các hồ dưới băng luôn là một thách thức lớn vì chúng bị chôn vùi dưới hàng trăm mét băng.
Tuy nhiên, bằng cách phân tích dữ liệu vệ tinh từ CryoSat của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) trong suốt một thập kỷ, các nhà khoa học đã phát hiện ra những thay đổi tinh tế trên bề mặt băng khi các hồ bên dưới đầy lên và cạn đi.
"Việc quan sát các hiện tượng lấp đầy và rút nước của hồ dưới băng trong điều kiện này là vô cùng khó khăn, đặc biệt là khi chúng kéo dài vài tháng hoặc vài năm. Trước nghiên cứu của chúng tôi, chỉ có 36 chu kỳ hoàn chỉnh được quan sát trên toàn thế giới. Chúng tôi đã quan sát thêm 12 chu kỳ nữa, nâng tổng số lên 48", Sally Wilson, tác giả chính của nghiên cứu và nghiên cứu sinh tại Đại học Leeds cho biết.
Phát hiện này không chỉ cung cấp bản đồ mới về các hồ mà còn cho thấy 5 mạng lưới hồ ngầm và các đường thoát nước liên kết với nhau. Giáo sư Anna Hogg, đồng tác giả, nhận định: "Thật thú vị khi phát hiện ra rằng các khu vực hồ dưới băng có thể thay đổi trong các chu kỳ lấp đầy hoặc rút nước khác nhau. Điều này cho thấy thủy văn dưới băng Nam Cực năng động hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây."
Các hồ dưới băng được hình thành khi nước tan chảy do nhiệt địa nhiệt và ma sát từ băng trượt trên nền đá. Việc lấp đầy và rút nước định kỳ của các hồ này có thể làm giảm ma sát, khiến băng trượt nhanh hơn về phía đại dương và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến mực nước biển toàn cầu.
Bản đồ các hồ ngầm dưới lớp băng Nam Cực này cho thấy 85 hồ mới được xác định - Ảnh: ESA
Wilson cho biết, các mô hình dự đoán mực nước biển dâng hiện tại vẫn chưa tính đến yếu tố thủy văn dưới băng. "Những bộ dữ liệu mới này về vị trí các hồ và chuỗi thời gian biến đổi sẽ giúp chúng tôi hiểu được các quá trình thúc đẩy dòng chảy nước bên dưới Nam Cực", cô giải thích.
Trong khi nhiều hồ dưới băng rất ổn định, một số khác lại cho thấy sự thay đổi theo chu kỳ. Điển hình là hồ Vostok, hồ lớn nhất có thể chứa đủ nước để lấp đầy Hẻm núi Grand Canyon, lại hoàn toàn ổn định dưới lớp băng Đông Nam Cực.
Với khám phá mới này, các nhà khoa học hy vọng sẽ có thể xây dựng các mô hình khí hậu chính xác hơn, giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn cho những thay đổi của môi trường trong tương lai.
