Không ít loại cốc được bày bán phổ biến như thủy tinh loang màu, sứ vẽ hoa văn trên men, cốc nhựa giá rẻ, cốc giấy dùng một lần hay ca tráng men bong tróc đều tiềm ẩn rủi ro sức khỏe khi dùng để đựng nước nóng.
Cốc thủy tinh loang màu được ưa chuộng vì bắt mắt và rẻ, nhưng lớp màu dễ phai, bong sau thời gian ngắn. Công nghệ mạ điện kém chất lượng khiến khi gặp nước sôi, đồ uống có ga hoặc axit, lớp phủ có thể giải phóng kim loại nặng như chì, cadmium, đồng, mangan.
Một nghiên cứu năm 2018 trên Science of the Total Environment phát hiện nhiều mẫu cốc vượt ngưỡng chì an toàn hơn 1.000 lần. Các chuyên gia khuyên chỉ nên chọn thủy tinh trong suốt, hoặc sản phẩm có chứng nhận từ nhà sản xuất uy tín.

Cốc sứ nhìn chung an toàn, nhưng loại vẽ trên men lại chứa nhiều nguy cơ. Do hoa văn phủ trực tiếp lên bề mặt, nếu dùng phẩm màu kém chất lượng hoặc nung không đạt chuẩn, nguy cơ vượt ngưỡng kim loại nặng rất cao. Khi bị trầy xước, chì và cadmium có thể thôi nhiễm. Thử nghiệm của Viện Nghiên cứu Gốm sứ Công nghiệp nhẹ Trung Quốc cho thấy loại này chống ăn mòn kém nhất. Người dùng nên ưu tiên sứ vẽ trong men, dưới men, hoặc sứ trắng trơn.
Cốc nhựa “bụng bầu” đang thịnh hành trên mạng, giá rẻ nhưng phần lớn không có nhãn mác, làm từ nhựa PC – chỉ thích hợp với nước nguội. Khi gặp nhiệt độ cao, PC giải phóng bisphenol A (BPA), một chất độc có khả năng phá vỡ nội tiết, gây hại sinh sản, miễn dịch và thúc đẩy phát triển tế bào ung thư. Nghiên cứu cho thấy ở 60°C, BPA thôi nhiễm gấp 10 lần so với ở 25°C. Các chuyên gia khuyến nghị nên chọn nhựa PPSU, Tritan hoặc PP an toàn hơn.

Cốc tráng men vốn an toàn nhờ lớp men bảo vệ, song khi men bong, phần kim loại bên trong bị ăn mòn và giải phóng kim loại nặng. Người dùng cần tránh các loại cố tình làm cũ, nứt men hoặc handmade kém chất lượng. Chỉ nên mua sản phẩm có nhãn chuẩn, mặt trong màu trắng, ít trang trí.

Cốc giấy dùng một lần cũng không thích hợp để đựng nước sôi. Bên trong thường phủ sáp chống thấm, khi gặp nhiệt độ cao có thể giải phóng chất độc hại. Nếu dùng thường xuyên, những chất này dễ tích tụ trong cơ thể, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.
Bình giữ nhiệt inox hiện bán tràn lan với chất lượng không đồng đều. Nếu sản xuất từ vật liệu kém, khi rót nước sôi có thể giải phóng chất độc hại, ảnh hưởng gan, thận và hệ miễn dịch. Chỉ các loại làm từ thép không gỉ đạt chuẩn thực phẩm (inox 304, 316) mới an toàn.
Các chuyên gia nhấn mạnh, lựa chọn an toàn nhất vẫn là cốc thủy tinh trong suốt không phủ màu, hoặc sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.