Tin tứcSự phổ biến của công nghệ số đang mang lại nhiều cơ hội học tập và giải trí cho trẻ em, nhưng đi kèm là những rủi ro khó lường: nghiện thiết bị, bị lừa đảo trực tuyến, tiếp xúc thông tin độc hại và lệ thuộc vào trí tuệ nhân tạo (AI). Các chuyên gia cho rằng cha mẹ cần chủ động trang bị kỹ năng số cho con, đồng thời giữ sợi dây kết nối cảm xúc trong gia đình.
Nhiều phụ huynh thừa nhận họ chưa lường hết hệ quả khi cho con tiếp cận thiết bị điện tử quá sớm.
Theo tiến sĩ Phạm Thị Thúy (chuyên gia xã hội học), mạng xã hội là nơi lưu trữ và phát tán thông tin cá nhân, nhưng trẻ nhỏ thường không ý thức được rủi ro. “Chỉ cần vài thao tác, người khác có thể biết chúng ta là ai, học ở đâu, cha mẹ làm gì. Đó là lỗ hổng khiến trẻ dễ bị lôi kéo, dụ dỗ. Kỹ năng sử dụng mạng xã hội cần được dạy sớm để hạn chế nguy hiểm”, bà nói.
Thạc sĩ Lê Kim Ngân (Trường Cao đẳng An ninh mạng iSPACE) cũng khuyến nghị phụ huynh thiết lập quyền riêng tư và bảo mật cao nhất trên các nền tảng như Facebook, TikTok. Trẻ cần được hướng dẫn không công khai thông tin cá nhân, địa điểm hay thói quen sinh hoạt để tránh bị kẻ xấu lợi dụng.
Một thách thức mới xuất hiện trong thời đại AI. Nhiều phụ huynh lo lắng khi con ngày càng dựa dẫm vào công cụ này trong học tập và giao tiếp.
Không ít trường hợp trẻ còn coi AI như “người bạn tâm sự”. Nhiều trẻ trò chuyện với ChatGPT nhiều hơn với cha mẹ, khiến nhiều gia đình bất ngờ và lo lắng.
Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Ngọc Giàu, gốc rễ của vấn đề nằm ở sự thiếu gắn kết trong gia đình. “Cha mẹ không nên bác bỏ hay chê bai việc con tìm đến AI, mà cần bình tĩnh lắng nghe để hiểu con đang dùng công cụ này như thế nào. Từ đó, cha mẹ có thể định hướng, đồng thời khôi phục kết nối cảm xúc với trẻ”, bà phân tích.
Các chuyên gia thống nhất rằng kỹ năng số là cần thiết, nhưng chỉ chiếm một phần trong hành trang của trẻ. Quan trọng hơn là sự quan tâm và đồng hành từ gia đình. Khi trẻ cảm thấy được thấu hiểu, các em sẽ ít có xu hướng tìm kiếm sự thay thế trên không gian mạng hay phụ thuộc quá mức vào công nghệ.
Cha mẹ cần giúp con học cách sử dụng Internet an toàn, kiểm soát thời gian online hợp lý và duy trì sinh hoạt lành mạnh. Song song, bữa cơm gia đình, những cuộc trò chuyện thường ngày hay hoạt động cùng nhau vẫn là nền tảng vững chắc giúp trẻ trưởng thành.
Trong kỷ nguyên số, công nghệ có thể hỗ trợ học tập và kết nối, nhưng gia đình mới là “lá chắn” quan trọng nhất để trẻ cân bằng, giữ được sự an toàn cả về thể chất lẫn tinh thần.
