Tin tứcTrong khi nhiều chuyên gia công nghệ khẳng định trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ là công cụ hỗ trợ con người, giúp tăng hiệu quả và khả năng sáng tạo, thực tế tại nhiều quốc gia lại cho thấy AI đang âm thầm thay đổi cục diện việc làm, đặc biệt với lực lượng lao động trẻ như Gen Z.
Tại Mỹ và nhiều nền kinh tế phát triển, khảo sát gần đây cho thấy AI không chỉ tham gia hỗ trợ mà đang trực tiếp đảm nhận hàng loạt công việc từng là lựa chọn phổ biến của sinh viên mới ra trường hay người trẻ đi làm. Từ marketing, viết lách, chăm sóc khách hàng đến gia sư, các vị trí bán thời gian hay hợp đồng ngắn hạn đang dần nhường chỗ cho “nhân viên AI”.
Marketing đang được tự động hóa
Trước đây, những công việc như viết bài mạng xã hội, thiết kế ấn phẩm quảng cáo đơn giản hay lên lịch đăng bài thường do nhân viên marketing thực hiện. Tuy nhiên, nhiều công ty hiện sử dụng AI để viết nội dung, thiết kế hình ảnh, phân tích dữ liệu người dùng và lập kế hoạch truyền thông tự động.
Những công ty có ngân sách lớn vẫn giữ lại đội ngũ marketing chuyên sâu để xử lý các chiến dịch đòi hỏi sự sáng tạo và hiểu biết thị trường. Thế nhưng, cơ hội cho những lao động trẻ mới vào nghề, đặc biệt là Gen Z, ngày càng thu hẹp khi các công việc cơ bản giờ đây được AI thực hiện nhanh và tiết kiệm chi phí hơn.
Công việc bán thời gian bị thu hẹp
Với Gen Z, làm thêm hay nhận việc part-time là cách phổ biến để kiếm thêm thu nhập và tích lũy kinh nghiệm. Tuy nhiên, sự phổ biến của AI trong ngành dịch vụ đã khiến nhiều vị trí dần biến mất. Tại các cửa hàng tiện lợi, nhà hàng hay quầy cà phê, việc thanh toán, gọi món hay xử lý đơn hàng hiện nay đều được thực hiện qua máy tự động hoặc ứng dụng hỗ trợ AI.
Chỉ trong vài năm, hàng loạt vị trí thu ngân, phục vụ, chăm sóc khách hàng part-time đã giảm đáng kể. Điều này khiến nhiều bạn trẻ gặp khó khăn khi tìm việc làm thêm, nhất là tại các đô thị lớn và thành phố phát triển.
Gia sư công nghệ thay thế người thật
Việc dạy kèm từng là công việc phổ biến với sinh viên nhờ thời gian linh hoạt và thu nhập khá. Tuy nhiên, sự phát triển của các nền tảng học trực tuyến và trợ giảng AI đã làm thay đổi hoàn toàn thị trường này.
Các công cụ AI hiện có thể giải bài tập, chấm điểm, thậm chí giảng bài bằng video mô phỏng tương tác. Nhiều lớp học trực tuyến không còn tuyển trợ giảng, mà sử dụng hệ thống chấm điểm và theo dõi tiến độ học sinh tự động. Điều này khiến công việc gia sư và trợ giảng – vốn từng là “khoản thu ổn định” của sinh viên – ngày càng hiếm.
Phỏng vấn AI, mất luôn cơ hội thể hiện bản thân
Sự xuất hiện của các phần mềm phỏng vấn ứng viên bằng AI cũng đang khiến nhiều người trẻ bất an. Thay vì gặp trực tiếp nhà tuyển dụng, người lao động Gen Z phải trả lời hệ thống phỏng vấn tự động, bị chấm điểm qua biểu cảm gương mặt, giọng nói và nội dung trả lời.
Nhiều bạn trẻ lo ngại điều này làm giảm cơ hội trình bày thẳng thắn về mong muốn công việc, thể hiện khả năng giao tiếp hay giải thích về kinh nghiệm cá nhân – những yếu tố quan trọng trong tuyển dụng.
Việc làm cấp thấp ngày càng ít đi
Theo trang Business Insider, trong bối cảnh nhiều công ty phải tiết giảm chi phí, các vị trí yêu cầu kỹ năng cơ bản và ít kinh nghiệm – vốn dành cho lao động Gen Z – đang bị loại bỏ nhanh chóng. Thay vào đó, các doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng những ứng viên có kinh nghiệm và kỹ năng đa nhiệm hoặc sử dụng AI để thay thế hoàn toàn.
Không chỉ giảm số lượng việc làm, việc ứng dụng AI còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đào tạo, cắt giảm tiền lương và hạn chế các khoản phúc lợi cho nhân viên mới vào nghề.
Dù AI mang lại nhiều tiện ích cho doanh nghiệp và người dùng, tác động của nó đến cơ hội việc làm cho thế hệ trẻ là điều đang khiến nhiều chuyên gia và nhà quản lý nhân sự phải cân nhắc khi hoạch định chiến lược nhân lực trong tương lai.
