Dự thảo quy định nhiều chính sách mở rộng quyền lợi khám chữa bệnh, giảm chi phí y tế và nâng cao năng lực hệ thống y tế trong giai đoạn tới.
Theo dự thảo, từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần, thực hiện theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Dự thảo nhấn mạnh việc tổ chức phối hợp đồng bộ giữa khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe học sinh – sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để tiến tới khám bệnh miễn phí và hoàn thành sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân.
Theo báo cáo của Chính phủ, kinh phí thực hiện đến từ nhiều nguồn. Với khám sức khỏe định kỳ, doanh nghiệp chi cho người lao động theo quy định; ngân sách nhà nước chi cho đối tượng ưu tiên trước với mức khoảng 6.000 tỷ đồng/năm, có thể tăng dần tùy khả năng cân đối.
Dự thảo nêu rõ đến năm 2030, sẽ thực hiện miễn viện phí theo lộ trình phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội và khả năng của Quỹ bảo hiểm y tế. Từ năm 2027, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế; nhóm tham gia bảo hiểm y tế là đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người thu nhập thấp và một số nhóm ưu tiên sẽ được tăng mức hưởng.
Từ năm 2027, người tham gia bảo hiểm y tế thuộc hộ cận nghèo, người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế. Chính phủ cho biết tác động lên Quỹ bảo hiểm y tế khi tăng mức hưởng ước khoảng 455 tỷ đồng đến hơn 2.738 tỷ đồng.
Chính phủ cũng đề xuất Quốc hội cho phép thí điểm các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu. Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định đây là chính sách mới chưa có trong Luật bảo hiểm y tế và cần Quốc hội quy định rõ để đảm bảo căn cứ pháp lý cho thực hiện.
Về chế độ tiền lương, phụ cấp, dự thảo quy định mức hưởng 100% cho người trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo; cùng lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác. Ngân sách nhà nước ước chi 4.481 tỷ đồng.
Chính phủ tính toán kinh phí cho y tế cơ sở khoảng 52.500 tỷ đồng (giai đoạn 2026/2030 là 43.000 tỷ đồng; giai đoạn 2031/2035 là 9.500 tỷ đồng) và y tế dự phòng 28.700 tỷ đồng (giai đoạn 2026/2030 là 18.700 tỷ đồng; giai đoạn 2031/2035 là 10.000 tỷ đồng). Dự thảo đề xuất nghị quyết có hiệu lực từ 1/1/2026.
Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, quy định khám sức khỏe định kỳ miễn phí mỗi năm 1 lần từ 2026 thuộc phạm vi phòng bệnh, nên đa số ý kiến đề nghị chuyển nội dung này sang dự thảo Luật Phòng bệnh sẽ xem xét tại kỳ họp thứ 10. Về chính sách miễn viện phí, Ủy ban đề nghị quy định nguyên tắc và giao Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật bảo hiểm y tế trong 2026, đồng thời yêu cầu làm rõ khái niệm “miễn viện phí ở mức cơ bản” để đảm bảo thống nhất khi áp dụng.

