Hình ảnh này không chỉ gây sốc mà còn hé lộ một thực tế nghiệt ngã: có cả một cộng đồng người vô gia cư đang sống dưới hệ thống cống ngầm – họ được gọi bằng cái tên xót xa là “người chuột”.

Bức ảnh ban đầu được chụp gần Trung tâm Y tế Makati, một khu vực sầm uất bậc nhất ở thủ đô tài chính của Philippines. Lo ngại cộng đồng này sẽ bị chính quyền truy đuổi sau khi hình ảnh lan truyền, William Roberts quay trở lại khu vực vài ngày sau để tìm hiểu kỹ hơn.
Anh đã gặp Jerwin – một người đàn ông cho biết đã sống dưới cống suốt 3 năm qua, cùng khoảng 14 người khác, tạo thành một “khu định cư” ngầm mà họ gọi là “Vườn Bách thảo”.

Theo lời kể của Jerwin và một người khác tên Rommel, những “người chuột” này từng là dân lao động nghèo, bị mất nhà sau các đợt giải tỏa khu ổ chuột hoặc không đủ tiền thuê trọ. Họ mưu sinh bằng các công việc lặt vặt như bốc vác, phụ bếp, nhặt rác và chỉ ăn một bữa chung duy nhất mỗi ngày.

Hiện tượng người sống trong cống cho thấy mặt tối của nền kinh tế phi chính thức.
Ông Arvin Dimalanta thuộc Đại học Philippines (UP CIDS) nhận định, nhiều khu định cư tự phát hình thành do giá nhà ở xã hội vượt xa khả năng chi trả của người nghèo. Đáng chú ý, quy định tại Philippines yêu cầu người dân phải sở hữu đất trong các khu định cư không chính thức mới được hưởng chính sách nhà ở, khiến người thuê trọ và người lang thang bị “vô hình hóa”.
Dữ liệu cho thấy vùng đô thị Manila – nơi có khoảng 14 triệu dân – hiện có trên 3 triệu người vô gia cư. Họ sống trong các khu ổ chuột, nghĩa trang, lều tạm hoặc cống thoát nước.
The Borgen Project - một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ - chỉ ra các nguyên nhân chính của nạn vô gia cư ở Philippines bao gồm nghèo đói, thiên tai, nạn buôn người và bạo lực. Phụ nữ và trẻ em là nhóm dễ bị tổn thương nhất.
Nhiếp ảnh gia William cho biết mục tiêu của anh không chỉ là ghi lại hình ảnh gây chú ý, mà là kể những câu chuyện con người đằng sau. “Makati không chỉ có các tòa nhà chọc trời. Nó còn có những con người sống ngay giữa những kẽ hở – cả nghĩa đen và nghĩa bóng”, anh chia sẻ.
Những bức ảnh của William đã thắp lên cuộc thảo luận lớn về công bằng xã hội và quyền được sống tử tế giữa một thành phố hiện đại.