Xét nghiệm máu mới có thể phát hiện hơn 50 loại ung thư ở giai đoạn sớm

Các nhà khoa học Anh vừa công bố một phương pháp xét nghiệm máu tiên tiến, hiện đang được Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) đánh giá, có khả năng phát hiện chính xác hơn 50 loại ung thư.

Các phát hiện này được trình bày tại Hội nghị khoa học của Hiệp hội Ung thư châu Âu (ESMO) ở Berlin (Đức).

Phương pháp xét nghiệm này mang tên Galleri, hoạt động bằng cách phát hiện các đoạn ADN do tế bào ung thư thải ra trong máu – dấu hiệu thường xuất hiện trước khi người bệnh có triệu chứng lâm sàng.

Ông Harpal Kumar, Giám đốc Kinh doanh Quốc tế và Dược sinh học của Công ty Grail, đơn vị phát triển Galleri, chia sẻ, ông và các đồng nghiệp rất phấn khích trước kết quả vừa đạt được, đồng thời nhấn mạnh đây là một bước tiến quan trọng trên hành trình thay đổi hoàn toàn cục diện điều trị ung thư.

xet nghiem

Phương pháp xét nghiệm máu Galleri có khả năng phát hiện chính xác hơn 50 loại ung thư ở giai đoạn sớm. - Ảnh: Independent.

Nghiên cứu Pathfinder 2 đã tiến hành trên hơn 23.000 người ở Mỹ và Canada không có triệu chứng ung thư, được theo dõi trong ít nhất 12 tháng.

Kết quả cho thấy, việc kết hợp xét nghiệm Galleri với các chương trình tầm soát ung thư truyền thống (như ung thư vú hoặc đại tràng) giúp tăng hơn 7 lần số ca ung thư được phát hiện trong vòng một năm.

Trong tổng số 216 người có “tín hiệu ung thư” trong máu, 133 người đã được chẩn đoán mắc bệnh. Trong đó, hơn một nửa số ca ung thư được phát hiện ở giai đoạn I hoặc II, và gần 70% ở giai đoạn I đến III.

Nghiên cứu cho thấy, xét nghiệm này có hiệu quả cao trong việc loại trừ ung thư ở người khỏe mạnh và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khi khả năng điều trị thành công cao hơn.

Đáng chú ý, xét nghiệm có thể xác định chính xác cơ quan hoặc mô khởi phát ung thư trong 92% trường hợp, giúp rút ngắn đáng kể thời gian và chi phí chẩn đoán.

Một thử nghiệm tương tự do NHS thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả của xét nghiệm ở những người không có triệu chứng dự kiến công bố giữa năm 2026.

Ông Harpal nhấn mạnh rằng, nếu xét nghiệm này có thể phát hiện nhiều ca ung thư hơn trước khi bệnh biểu hiện, chúng ta sẽ điều trị hiệu quả hơn, và thậm chí có thể chữa khỏi trong nhiều trường hợp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các loại ung thư hiện chưa có chương trình sàng lọc, như ung thư tuyến tụy, gan, đầu - cổ và buồng trứng.

Ông Josh Ofman, Chủ tịch Grail, nhận định: “Kết quả này cực kỳ thuyết phục, nhất là khi khoảng 75% các loại ung thư mà Galleri phát hiện hiện chưa có chương trình sàng lọc”.

Các mô hình nghiên cứu gợi ý xét nghiệm Galleri có thể được áp dụng hằng năm cho người từ 50 tuổi trở lên - nhóm có nguy cơ mắc ung thư tăng mạnh.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí BMJ Open vào tháng 5, việc xét nghiệm máu hằng năm có thể giảm 49% số ca phát hiện ung thư giai đoạn muộn và giảm 21% tỷ lệ tử vong trong vòng 5 năm so với phương pháp sàng lọc thông thường.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng cần thêm dữ liệu để đánh giá liệu xét nghiệm này có thực sự giảm tỷ lệ tử vong do ung thư hay không.

Giáo sư Anna Schuh tại Đại học Oxford (Anh) lưu ý rằng, khả năng người có kết quả xét nghiệm dương tính thực sự mắc ung thư chỉ khoảng 60%, tức là xét nghiệm vẫn có tỷ lệ sai sót nhất định. Nói cách khác, gần một nửa số trường hợp có kết quả dương tính là kết quả sai.

Theo bà Schuh, điều này có thể khiến xét nghiệm khó đạt hiệu quả về chi phí nếu áp dụng đại trà trong hệ thống y tế công. Galleri cho thấy độ nhạy tốt đối với một số loại ung thư phổ biến (với tỷ lệ là 74%), nhưng còn hạn chế với những loại ung thư khác (40%), vốn chiếm hơn một nửa tổng số ca bệnh.

Bình luận