Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Aging của nhóm Giáo sư Takuji Kawamura (Đại học Tohoku, Nhật Bản) cho thấy tập thể dục thường xuyên không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn có thể làm chậm, thậm chí đảo ngược quá trình lão hóa ở cấp độ phân tử.

Khái niệm lão hóa biểu sinh mô tả những thay đổi phân tử trong DNA, phản ánh tốc độ lão hóa bên trong cơ thể. Các nhà khoa học sử dụng đồng hồ biểu sinh để đo lường thông qua mô hình methyl hóa DNA - một biến đổi hóa học có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động gene.
Nghiên cứu chỉ ra rằng “tuổi sinh học” – thước đo phản ánh tình trạng thực sự của tế bào và mô, khác với tuổi theo năm sinh – chịu ảnh hưởng mạnh từ lối sống.
Các nhà khoa học cho biết bất kỳ hoạt động thể chất nào, dù là đi bộ hay làm việc nhà, đều có tác dụng cải thiện sức khỏe. Họ nhấn mạnh thêm các bài tập có cấu trúc, lặp lại nhiều lần và có mục tiêu cụ thể sẽ có hiệu quả vượt trội trong việc làm chậm quá trình lão hóa biểu sinh.

Thể lực, đặc biệt là sức khỏe tim mạch, cũng có liên hệ chặt chẽ với quá trình lão hóa.
Các bài tập thể dục, đặc biệt là rèn luyện sức bền và kháng lực, giúp giảm những thay đổi phân tử liên quan đến lão hóa trong cơ bắp.
Nhiều nghiên cứu ở người cho thấy can thiệp luyện tập kéo dài vài tuần có thể làm giảm dấu hiệu tuổi sinh học trong máu và cơ xương.
Một thí nghiệm khác chỉ ra sau 8 tuần tập luyện aerobic và rèn luyện sức bền, phụ nữ trung niên ít vận động đã giảm được khoảng 2 năm tuổi sinh học. Ở nam giới lớn tuổi, những người có sức khỏe tim mạch tốt hơn cũng có tốc độ lão hóa biểu sinh chậm hơn đáng kể.
Bằng chứng còn cho thấy tập luyện thường xuyên giúp nhiều cơ quan khác như tim, gan, ruột, mô mỡ hưởng lợi. Đặc biệt, các vận động viên Olympic có tốc độ lão hóa sinh học chậm hơn hẳn so với người bình thường.

Tuy nhiên, các nhà khoa học lưu ý thêm không phải ai cũng phản ứng giống nhau với cùng một chế độ tập luyện. Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ vì sao có sự khác biệt này, cũng như xác định cách từng loại hình vận động tác động đến các cơ quan khác nhau. Sau khi xác định có thể đi sâu vào nghiên cứu các chương trình tập luyện cá nhân hóa, giúp tối đa hóa hiệu quả chống lão hóa.
Các chuyên gia khuyến nghị kết hợp nhiều hình thức vận động:
Cardio (làm tăng nhịp tim): đi bộ nhanh, chạy bộ, đạp xe, bơi lội hoặc tham gia lớp thể dục nhóm, giúp tăng sức bền tim mạch và cải thiện lưu thông máu.
Rèn luyện sức mạnh: tập tạ, dây kháng lực hoặc bài tập với trọng lượng cơ thể (hít đất, plank), duy trì khối cơ, ngăn ngừa loãng xương.
Bài tập phức hợp: squat, deadlift, đẩy tạ… tác động đồng thời đến nhiều nhóm cơ, tăng cường sức mạnh toàn thân.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị người trưởng thành duy trì ít nhất 150 phút vận động cường độ vừa hoặc 75 phút vận động cường độ cao mỗi tuần. Người mới bắt đầu nên khởi động nhẹ, tăng dần cường độ và thời gian để tránh chấn thương, đồng thời nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc huấn luyện viên trước khi bước vào chương trình tập luyện mới.
Tập thể dục không chỉ giúp bạn khỏe mạnh hơn mỗi ngày mà còn có thể làm chậm hoặc đảo ngược đồng hồ sinh học, giúp duy trì tuổi trẻ cho cơ thể.