Tin tứcĐây là kết quả của một trong những nghiên cứu quy mô lớn nhất về mối liên hệ giữa bệnh zona và sức khỏe não bộ vừa được công bố trên tạp chí danh tiếng Nature Medicine.
Nghiên cứu này đã phân tích hồ sơ bệnh án điện tử của hơn 100 triệu người tại Mỹ (từ năm 2007 đến 2023), cung cấp bằng chứng vững chắc về lý do tại sao việc tiêm vaccine phòng bệnh zona có thể là một biện pháp can thiệp quan trọng để bảo vệ não.
Nghiên cứu cho thấy, những người mắc zona nhiều lần có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn từ 7 đến 9% trong khoảng 3 đến 9 năm sau đợt bùng phát thứ hai, so với những người chỉ bị một lần.
Nghiên cứu đã kiểm soát 400 biến số phức tạp khác (từ bệnh mãn tính, nhân khẩu học đến đơn thuốc) và phát hiện: nguy cơ mất trí nhớ thấp hơn 27% đến 33% trong ba năm sau khi tiêm vaccine.
Theo nghiên cứu, cả hai phiên bản vaccine zona (vaccine sống giảm độc lực cũ và vaccine bất hoạt mới) đều làm giảm cả tình trạng tái hoạt động của virus và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Đặc biệt, việc tiêm nhiều liều vaccine mang lại sự bảo vệ tốt hơn.
Những người tiêm hai liều Shingrix (vaccine bất hoạt, loại mới hơn) có nguy cơ mất trí nhớ thấp hơn 18% sau 5 năm so với những người tiêm một liều Zostavax (vaccine sống giảm độc lực, đã ngừng lưu hành tại Mỹ năm 2020).
Phụ nữ trên 50 tuổi là nhóm hưởng lợi rõ rệt. Ví dụ, phụ nữ 80-89 tuổi tiêm hai liều Shingrix có nguy cơ thấp hơn tới 39% sau ba năm tiêm chủng.
Vaccine ngừa zona từ lâu đã được khuyến nghị cho người lớn tuổi (thường là trên 50 tuổi) và người có hệ miễn dịch suy yếu. Hiện tại, nhiều bác sĩ lâm sàng, như Giáo sư Jena của Trường Y Harvard, đang sử dụng nghiên cứu này để thảo luận với bệnh nhân về lợi ích bổ sung: phòng ngừa chứng mất trí nhớ.
Tiến sĩ AM Barrett, Chủ tịch khoa Thần kinh tại Trường Y UMass Chan, nhấn mạnh: "Các biện pháp hiện tại để giảm nguy cơ mất trí nhớ còn hạn chế và không hiệu quả. Tiêm chủng là một biện pháp can thiệp tương đối rẻ tiền và có sẵn rộng rãi".
Việc tiêm vaccine zona không chỉ là bảo vệ khỏi một căn bệnh đau đớn trên da, mà còn là một khoản đầu tư vô giá vào khả năng nhận thức và chất lượng cuộc sống lâu dài.
Bệnh zona (giời leo) do virus varicella-zoster gây ra. Sau khi khỏi bệnh, virus không biến mất mà âm thầm ẩn náu trong hệ thần kinh.
Giáo sư Pascal Geldsetzer từ Đại học Stanford, một trong các tác giả nghiên cứu giải thích: "Khi con người già đi, virus sẽ tái hoạt động. Thông thường, hệ miễn dịch sẽ nhanh chóng đánh bại nó. Tuy nhiên, đôi khi nó 'tái hoạt động hoàn toàn' và gây ra các triệu chứng zona đặc trưng: phát ban, mụn nước, nóng rát, ngứa ran và đau nhức dữ dội".
