Tin tứcNghiên cứu được công bố trên tạp chí Gastroenterology ngày 10/06.
Các phương pháp chẩn đoán hiện nay, như xét nghiệm máu hoặc nội soi dạ dày, đều yêu cầu người bệnh phải tiêu thụ gluten trong nhiều tuần, trong khi phải chịu đựng các triệu chứng khó chịu như tiêu chảy, đau bụng và đầy hơi.
Dù việc chẩn đoán sớm đóng vai trò rất quan trọng, nhiều người vẫn ngần ngại làm xét nghiệm vì lo ngại sức khỏe bị ảnh hưởng trong quá trình kiểm tra.
Các nghiên cứu trước đó cho thấy, hơn một nửa số ca mắc bệnh celiac không được chẩn đoán hoặc được chẩn đoán muộn.
Hiện có khoảng 1% dân số ở các nước phương Tây mắc bệnh celiac – một tình trạng tự miễn dịch, trong đó gluten gây phản ứng viêm ở ruột non.
Ảnh minh họa: stock.adobe.com.
Phó Giáo sư Jason Tye-Din, đồng tác giả nghiên cứu từ Viện nghiên cứu y khoa Walter and Eliza Hall (WEHI), Melbourne, cho biết, hiện có hàng triệu người trên thế giới đang sống chung với bệnh celiac mà không hề hay biết, vì quá trình chẩn đoán vừa khó khăn, vừa gây tổn hại đến sức khỏe.
Ông cho rằng phương pháp xét nghiệm mới này có thể trở thành “bước ngoặt lớn” trong chẩn đoán bệnh, giúp giải quyết một trong những rào cản lớn nhất trong các hoạt động chẩn đoán hiện nay.
Nghiên cứu đã đánh giá tiềm năng của việc sử dụng xét nghiệm máu nhằm đo nồng độ interleukin-2 (IL-2) – một dấu ấn miễn dịch từng được nhóm nghiên cứu tại WEHI phát hiện vào năm 2019, có xu hướng tăng mạnh trong máu của người mắc bệnh celiac ngay sau khi họ tiêu thụ gluten.
Các nhà khoa học đã phân tích mẫu máu của 181 tình nguyện viên từ 18 đến 75 tuổi tại Bệnh viện Royal Melbourne. Trong đó có 75 người mắc bệnh celiac đã tuân thủ chế độ ăn không gluten ít nhất 1 năm, 13 người bị celiac nhưng chưa được điều trị, 32 người nhạy cảm với gluten nhưng không mắc bệnh celiac và 61 người không có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến gluten.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát triển hệ thống chẩn đoán mới bằng cách trộn mẫu máu của người tham gia với gluten để quan sát sự xuất hiện của tín hiệu IL-2.
Nghiên cứu sinh tiến sĩ Olivia Moscatelli, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết, xét nghiệm này có độ nhạy lên tới 90% và độ đặc hiệu đạt 97%, ngay cả với những bệnh nhân tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn không chứa gluten.
Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế, bao gồm quy mô mẫu tương đối nhỏ, tất cả người tham gia đều đến từ một trung tâm, đồng thời trẻ em và bệnh nhân đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch chưa được đưa vào đánh giá.
Phó Giáo sư Vincent Ho, chuyên gia tiêu hóa tại Trường Y thuộc Đại học Western Sydney, cho rằng, phương pháp xét nghiệm này còn rất mới, cần được kiểm chứng tại các phòng thí nghiệm khác và phải đảm bảo tính hiệu quả về chi phí so với các xét nghiệm hiện tại trước khi có thể triển khai rộng rãi.
Ông cũng lưu ý rằng kích thước mẫu nghiên cứu còn nhỏ và nhấn mạnh kết quả cần được lặp lại trong các nghiên cứu lớn hơn ở nhiều trung tâm khác nhau.
Đồng thời, do xét nghiệm dựa trên phản ứng miễn dịch với gluten, những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch có thể không tạo ra phản ứng đủ mạnh để phát hiện.
