Hằng năm, gần 2 triệu người trên thế giới được chẩn đoán mắc ung thư đại trực tràng. Dù nhiều bệnh nhân được phẫu thuật loại bỏ khối u và y học đã đạt nhiều tiến bộ trong hóa trị, xạ trị, căn bệnh này vẫn có nguy cơ tái phát nếu còn sót tế bào ung thư.
Đáng chú ý, tỷ lệ mắc bệnh đang gia tăng ở những người dưới 50 tuổi, với các yếu tố nguy cơ có thể liên quan đến chế độ ăn nhiều thức ăn nhanh, béo phì, ít vận động và độc tố từ vi khuẩn đường ruột.
Các nghiên cứu trước đây từng cho thấy aspirin có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng ở những người có nguy cơ cao do bệnh lý di truyền như hội chứng Lynch. Tuy nhiên, tác dụng của aspirin đối với nguy cơ tái phát ung thư sau phẫu thuật vẫn chưa được khẳng định.
Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí The New England Journal of Medicine, cho thấy, những bệnh nhân uống liều thấp aspirin hằng ngày sau khi cắt bỏ khối u có nguy cơ tái phát ung thư trong vòng 3 năm thấp hơn 50% so với nhóm dùng giả dược.

Ảnh minh họa: stock.adobe.com.
Giáo sư Anna Martling, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Karolinska, nhận định: “Tôi tin rằng kết quả này sẽ thay đổi thực hành lâm sàng. Đây là một hiệu quả rất lớn”.
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã thử nghiệm với hơn 3.500 bệnh nhân từng phẫu thuật cắt bỏ khối u đại trực tràng tại các bệnh viện ở Thụy Điển, Na Uy, Đan Mạch và Phần Lan.
Kết quả xét nghiệm gen trên 2.980 bệnh nhân cho thấy, có 1.103 người (tương đương 37%) mang đột biến gen tạo con đường dẫn truyền tín hiệu PI3K - có liên quan đến ung thư đại trực tràng.
Những bệnh nhân mang đột biến gen này được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm, trong đó một nhóm uống 160mg aspirin mỗi ngày, nhóm còn lại dùng giả dược và họ được theo dõi trong 3 năm sau phẫu thuật. Kết quả cho thấy, những người dung aspirin có nguy cơ tái phát ung thư thấp hơn 55% so với nhóm dung giả dược.
Theo các nhà nghiên cứu, loại thuốc này có tác dụng giảm viêm, tác động đến con đường PI3K, đồng thời hạn chế hoạt động của tiểu cầu trong máu, vốn có thể bao bọc tế bào ung thư và giúp chúng tránh khỏi hệ miễn dịch.
Bà Martling nhấn mạnh rằng, cần triển khai xét nghiệm gen cho tất cả bệnh nhân ung thư đại trực tràng để những bệnh nhân phù hợp có thể được dùng aspirin.
Aspirin đã có mặt trên thị trường hơn một thế kỷ, nhưng việc dung loại thuốc này lâu dài vẫn tiềm ẩn rủi ro. Trong nghiên cứu, đã có 4 bệnh nhân gặp “tác dụng phụ nghiêm trọng” có thể liên quan đến aspirin, gồm phản ứng dị ứng, xuất huyết tiêu hóa và xuất huyết não. Ngoài ra, có 4 bệnh nhân tử vong ở cả hai nhóm, trong đó một trường hợp có thể do aspirin.
Tiến sĩ Catherine Elliott, Giám đốc nghiên cứu tại Cancer Research UK, cho biết, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy aspirin liều thấp có thể mang lại tác dụng bảo vệ trước ung thư đại trực tràng ở một số nhóm bệnh nhân.
Bà nhấn mạnh, cần có thêm những nghiên cứu quy mô lớn, chất lượng cao như nghiên cứu này để xác định những người nào sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ việc dùng aspirin, từ đó giúp họ có một cuộc sống dài lâu, khỏe mạnh, không còn nỗi lo ung thư.