Theo các chuyên gia nhãn khoa, kiểm soát cận thị không đơn thuần là đeo kính, mà là một quá trình can thiệp toàn diện, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ, phụ huynh và chính các em nhỏ.
Cận thị ở trẻ em đang tăng nhanh
Cận thị xảy ra khi nhãn cầu của mắt dài hơn bình thường hoặc giác mạc quá cong, khiến hình ảnh hội tụ trước võng mạc thay vì đúng tại võng mạc. Trẻ bị cận thường nhìn mờ khi nhìn xa, khó đọc bảng, dễ nhức mắt, mỏi mắt khi học tập hoặc tham gia thể thao.
Sự gia tăng tỉ lệ cận thị ở trẻ em hiện nay có liên quan mật thiết đến lối sống hiện đại: trẻ tiếp xúc sớm và nhiều với thiết bị điện tử, học tập trong không gian hẹp, ít vận động ngoài trời và đôi khi là do yếu tố di truyền.

Bốn phương pháp kiểm soát cận thị hiệu quả
Hiện nay, giới chuyên môn công nhận ba phương pháp chính giúp làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ:
1. Nhỏ thuốc Atropin liều thấp
Atropin nồng độ thấp (thường 0,01% đến 0,05%) là một trong những lựa chọn phổ biến do dễ sử dụng, chi phí thấp và hiệu quả kiểm soát cận thị đã được nghiên cứu rộng rãi tại nhiều quốc gia. Cần có bác sĩ chuyên môn theo dõi và điều chỉnh liều lượng phù hợp theo độ tuổi, mức độ cận và khả năng đáp ứng của từng trẻ.
2. Kính gọng có tròng kính chuyên biệt
Loại tròng kính này được thiết kế để vừa giúp nhìn rõ vừa tạo ra hiệu ứng kiểm soát tiến triển cận thị bằng cách điều chỉnh ánh sáng vào mắt. Một số thương hiệu uy tín như Essilor Stellest™, Hoya MiYOSMART hay Zeiss MyoCare đang được sử dụng rộng rãi. Tuy chi phí cao hơn tròng kính thông thường nhưng hiệu quả và sự tiện lợi trong sinh hoạt hàng ngày là lợi thế lớn.
3. Kính áp tròng Ortho-K (đeo ban đêm)
Ortho-K là kính áp tròng định hình giác mạc tạm thời trong lúc ngủ. Ban ngày, trẻ có thể nhìn rõ mà không cần đeo kính.
Phương pháp này được đánh giá là hiệu quả cao trong việc kiểm soát và thậm chí làm chậm hoặc ngừng tiến triển cận thị. Tuy nhiên, yêu cầu khắt khe về vệ sinh, tuân thủ và sự theo dõi sát sao từ bác sĩ là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn.
4. Huấn luyện thị giác 3D & 4D
Đây là phương pháp huấn luyện thế hệ mới giúp mắt của trẻ tăng cường điều tiết, phối hợp thị giác hai mắt và cải thiện chức năng thị giác toàn diện.

Phát hiện và can thiệp sớm là chìa khóa
Theo các chuyên gia, không chỉ những trẻ đã mắc cận mà cả các trường hợp có nguy cơ (viễn thị sinh lý thấp hơn mức bình thường theo tuổi) cũng cần được theo dõi và can thiệp sớm.
Ngoài các phương pháp điều trị, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các thói quen sinh hoạt ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thị giác của con như:
- Khuyến khích trẻ hoạt động ngoài trời tối thiểu 1,5 - 2 giờ mỗi ngày.
- Duy trì tư thế học đúng, mắt cách sách vở ít nhất 40 cm.
- Áp dụng quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút học/làm việc, nhìn ra xa 20 feet (~6 mét) trong 20 giây.
- Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt là điện thoại thông minh và máy tính bảng.
- Bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt như vitamin A, B12, C, Omega-3,…
Một mô hình kiểm soát cận thị toàn diện
Đi đầu trong triển khai mô hình kiểm soát cận thị chuyên biệt tại Việt Nam, Bệnh viện Chuyên khoa Mắt Cao Thắng hiện là một trong số ít đơn vị đạt chuẩn quốc tế JCI nhiều năm liền trong lĩnh vực nhãn khoa.
Bệnh viện Chuyên khoa Mắt Cao Thắng vừa chính thức triển khai dịch vụ nhãn nhi được nâng cấp toàn diện - Kiểm soát cận thị - hướng đến việc cung cấp các giải pháp kiểm soát cận thị hiện đại, an toàn và hiệu quả theo tiêu chuẩn quốc tế. Với hệ thống thiết bị MYAH công nghệ đo trục nhãn cầu, bản đồ giác mạc và chức năng điều tiết tiên tiến các bác sĩ có thể xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trẻ.
Kiểm soát tốt cận thị tiến triển sẽ giúp trẻ không bị cận thị ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và việc học tập. Bởi vậy với những trường hợp cận thị tiến triển nhanh, cha mẹ nên chú ý theo dõi đưa trẻ đi khám chuyên khoa kịp thời để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất.