Tin tứcMột vật thể lạ mang tên 2017 OF201, có thể là một hành tinh lùn mới ngoài sao Diêm Vương, vừa được các nhà khoa học phát hiện khi di chuyển ở rìa xa Hệ Mặt Trời, theo một nghiên cứu công bố ngày 21/5 trên trang arXiv.org.
Vật thể này đang thu hút sự chú ý trong cộng đồng thiên văn học nhờ quỹ đạo hình elip cực rộng, với Mặt Trời nằm lệch về một phía. Đặc điểm quỹ đạo khác thường khiến 2017 OF201 trở thành một yếu tố quan trọng có thể thách thức các giả thuyết hiện tại về sự tồn tại của một hành tinh khổng lồ chưa được khám phá trong Hệ Mặt Trời.
Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng một hành tinh khổng lồ chưa được phát hiện – còn gọi là Hành tinh X hay Hành tinh số 9 – có thể đang gây ảnh hưởng hấp dẫn khiến nhiều vật thể xa xôi có quỹ đạo lệch cùng hướng.
Nhà vật lý thiên văn Sihao Cheng (Viện Nghiên cứu Cao cấp Princeton), cùng nhóm nghiên cứu đã theo đuổi nỗ lực tìm kiếm Hành tinh số 9, nhưng thay vì tìm được một hành tinh mới thực thụ, nhóm đã tìm thấy 2017 OF201 trong 19 bức ảnh chụp từ năm 2011 đến 2018.
Theo phân tích vị trí và tốc độ chuyển động trong giai đoạn trên, 2017 OF201 có điểm cận nhật cách Mặt Trời khoảng 7 tỷ km (gấp 45 lần khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời), và điểm viễn nhật lên tới 245 tỷ km – tức xa hơn 1.600 lần so với khoảng cách Trái Đất - Mặt Trời. Một vòng quay quanh Mặt Trời của vật thể này mất tới hơn 24.000 năm.
Dựa trên các thông tin này, nhóm nghiên cứu ước tính đường kính của 2017 OF201 khoảng 700 km, khối lượng tương đương Mặt trăng của Trái Đất. Với kích thước này, nó có thể đủ lớn để lực hấp dẫn khiến bề mặt trở nên tròn đều, một đặc điểm quan trọng để được phân loại là hành tinh lùn, giống như sao Diêm Vương.
Tuy nhiên quỹ đạo của 2017 OF201 không tương thích với các giả thuyết quỹ đạo đã đưa ra để chứng minh sự tồn tại của Hành tinh số 9. Cheng cho biết: “Góc định hướng của nó có lẽ lệch 90 độ so với cụm thiên thể kia.” Nhưng sự khác biệt này vẫn chưa thể bác bỏ hoàn toàn khả năng tồn tại của hành tinh bí ẩn.
Nhà thiên văn học Chad Trujillo (Đại học Bắc Arizona), người không tham gia nghiên cứu, nhận định phát hiện này chưa thể loại bỏ hoàn toàn khả năng tồn tại của Hành tinh X, bởi “không phải mọi mô hình quỹ đạo đều tương thích với nhau”. Ông nhấn mạnh, còn quá sớm để đưa ra kết luận dứt khoát.
Đồng tình với nhận định của Trujillo, nhóm của Cheng sẽ tiếp tục mô phỏng và phân tích quỹ đạo, nhằm đánh giá mức độ ổn định cũng như khả năng tương tác hấp dẫn với các thiên thể chưa được phát hiện khác trong Hệ Mặt Trời, từ đó sẽ có thêm các yếu tố để xác định 2017 OF201 có thật sự không phải hành tinh bí ẩn mà giới khoa học đang tìm kiếm.
