Phát hiện hình xăm trên xác ướp băng 2.300 năm tuổi

Nghệ thuật xăm hình từ cổ xưa được phát hiện trên xác ướp băng 2300 năm tuổi qua một nghiên cứu đột phá.

Sử dụng hình ảnh cận hồng ngoại, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những hình vẽ tay kỳ lạ về hổ, kỳ lân và gà trống nhỏ trên cơ thể xác ướp Siberia cách đây 2.300 năm tuổi.

Một số xác ướp băng được phát hiện ở dãy núi Altai hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hermitage ở Nga Ảnh Caspari & M. Vavulin Antiquity
Một số xác ướp băng được phát hiện ở dãy núi Altai hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hermitage ở Nga - Ảnh: Caspari & M. Vavulin / Antiquity

Một người phụ nữ được chôn cất cách đây hơn 2.000 năm tại dãy núi Altai băng giá ở Siberia đã trở thành chủ đề bất ngờ của một trong những nghiên cứu hình xăm khảo cổ thú vị nhất trong những năm gần đây.

Được bảo quản trong lớp đất đóng băng vĩnh cửu và từ lâu được cho là nghệ thuật cơ thể đã phai màu hoặc vô hình, những hình xăm phức tạp của cô đã được đưa ra ánh sáng bằng cách sử dụng hình ảnh hồng ngoại gần có độ phân giải cao - hé lộ một bức tranh tuyệt đẹp về động vật, quái thú thần thoại và nghệ thuật cổ đại.

“Chúng tôi biết những xác ướp này có hình xăm,” Tiến sĩ Gino Caspari, nhà khảo cổ học tại Viện Địa nhân học Max Planck và Đại học Bern, giải thích. “Nhưng một số xác ướp có làn da sẫm màu và nhăn nheo đến mức không thể nhìn thấy mực xăm bằng mắt thường.”

“Vì vậy, những gì chúng tôi đã làm về cơ bản là ghi lại các bước sóng nằm ngoài phạm vi mà con người có thể nhìn thấy - và điều đó cho thấy những hình xăm này khá đẹp mắt."

Ánh sáng hồng ngoại tiết lộ hình xăm cổ xưa và vết khâu sau khi chết. Nguồn Caspari & M. Vavulin Antiquity
Ánh sáng hồng ngoại tiết lộ hình xăm cổ xưa và vết khâu sau khi chết - Nguồn: Caspari & M. Vavulin / Antiquity

Xác ướp thuộc nền văn hóa du mục Pazyryk, được khai quật cách đây nhiều thập kỷ tại dãy núi Altai, một khu vực tr

Những người đầu thời kỳ đồ sắt này chủ yếu là người chăn gia súc (từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên), di chuyển qua vùng cao nguyên cùng với cừu và ngựa vào mùa hè - và chôn cất người chết trong cùng một lớp đất đóng băng để bảo quản thi thể trong hàng thiên niên kỷ.

Nhờ các kỹ thuật hình ảnh tiên tiến và sự hợp tác với một nghệ sĩ xăm hình, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra những hình xăm sống động trên khắp cơ thể người phụ nữ, bao gồm cảnh hổ và báo săn mồi tấn công hươu và các loài động vật giống tuần lộc.

Một hình xăm là hình một con kỳ lân đầu chim đang hạ gục một loài động vật ăn cỏ. Có lẽ điều đáng ngạc nhiên nhất là ngón tay cái của cô ấy được trang trí bằng những họa tiết nhỏ giống như con gà trống.

Đây là những hình ảnh tuyệt vời. Chúng cực kỳ sống động và thể hiện một phong cách nghệ thuật độc đáo mà không nơi nào khác có được.

"Đây là những hình ảnh tuyệt vời", Caspari nói với Euronews Culture. "Chúng cực kỳ sống động và đại diện cho một phong cách nghệ thuật độc đáo mà không nơi nào khác có được."

Mặc dù ý nghĩa thực sự của những hình ảnh này không còn nữa vì không có ghi chép nào từ thời Pazyryk, nhóm nghiên cứu vẫn tập trung vào việc tìm hiểu các kỹ thuật đằng sau việc tạo ra chúng.

Caspari giải thích: "Một số học giả đã đưa ra giả thuyết rằng những hình xăm này được tạo ra bằng cách khâu, giống như ở Bắc Cực, nơi một sợi chỉ mang sắc tố xuyên qua da. Nhưng chúng tôi đã chứng minh được rằng chúng thực sự là những hình xăm đâm thủng - được tạo ra bằng kim, giống như kỹ thuật chọc tay ngày nay, chỉ khác là không có điện."

Hình minh họa hình xăm con gà trống được tìm thấy trên ngón tay cái và ngón tay của người phụ nữ - Ảnh  Daniel Riday Caspari M. Vavulin Antiquity 1
Hình minh họa hình xăm con gà trống được tìm thấy trên ngón tay cái và ngón tay của người phụ nữ - Ảnh Daniel Riday Caspari M. Vavulin /Antiquity

Phân tích của họ đã tiết lộ bằng chứng về những hình xăm được thực hiện trong nhiều lần và thậm chí còn chỉ ra những lần dừng lại của người thợ xăm thời xưa để lấy thêm sắc tố.

Đối với Caspari, những chi tiết này nhân bản hóa quá trình: "Nó đưa bạn đến rất gần với người tạo ra hình ảnh. Bạn có thể thấy đường nét hơi dịch chuyển khi họ tiếp tục chụp."

Nghiên cứu này cũng thách thức những giả định trước đây rằng chỉ những thành viên ưu tú của hội Pazyryk mới được xăm hình. "Tất cả các xác ướp băng được bảo quản mà chúng tôi tìm thấy cho đến nay đều có hình xăm", Caspari giải thích. "Đây dường như là một tập tục phổ biến. Và đây không phải là những thiết kế đơn giản - chúng rất tinh vi và rõ ràng đòi hỏi rất nhiều sự đào tạo để làm ra chúng."

Caspari hy vọng sẽ xây dựng một kho lưu trữ hình xăm công khai trên tất cả các xác ướp Pazyryk được biết đến. "Chỉ công bố hình ảnh đen trắng thôi là chưa đủ. Những hình xăm này rất tuyệt vời, nhưng chúng ta cần những bản tái tạo có độ phân giải cao để thực sự hiểu được cách chúng được tạo ra", ông nói.

Bình luận